Հայերենի այբուբենը ներկայացվում է հետաքրքրաշարժ հավելվածով, որն ունի ուսուցողական հնարավորություններ: Այն հասցեագրված է ինչպես նախադպրոցական տարիքի, այնպես էլ կրտսեր դպրոցի երեխաների համար: Այբուբենի մատուցման այս տարբերակը կարող է ծառայել որպես ուսումնաօժանդակ նյութ գրաճանաչության ուսուցման փուլում: Հավելվածը նպատակ ունի երեխային ներկայացնելու հայերենի հնչյունների և տառերի աշխարհը՝ միաժամանակ նպաստելով նրա բառապաշարի հարստացմանը, տրամաբանական կարողությունների զարգացմանը, ճանաչողական գիտելիքների ձեռքբերմանն ու գեղագիտական դաստիարակությանը: Հավելվածում ընդգրկված են՝ • հանելուկներ • հայ հայտնի մանկագիրների բանաստեղծություններ • մանկական երգեր • տառերի գրության ուսուցման ձևեր • բառակազմական խաղ
Գագիկ Բունիաթյանի «Հայոց այբուբենի թագադրումը» պոեմը մի յուրօրինակ ձոն է մեր ոսկեղենիկ այբուբենին, գովերգ՝ նրա յուրաքանչյուր տառին: Կից ձայնասկավառակում բանաստեղծությունները կարդում են Սարգիս Նաջարյանը և Արշալույս Սարգսյանը՝ հայկական ժողովրդական երաժշտության ուղեկցությամբ: Հայոց արքան որոշում է թագադրել այբուբենի տառերից ամենարժանավորին, բայց դժվարանում է կողմնորոշվել՝ թե ում: Պայքար է ծավալվում և յուրաքանչյուր տառ ներկայանում է յուրովի՝ ընդգծելով իր ուրույն տեղը հայոց քաղցրահնչյուն այբուբենում: Գեղեցիկ ավարտ ունի պոեմը. հայոց թագավորն ու թագուհին որոշում են թագադրել բոլոր տառերին, քանի որ բոլորն էլ արժանի են բաղձալի թագը կրելու: Եվ ինչպես բարի հեքիաթներում է լինում՝ նրանք յոթ օր, յոթ գիշեր քեֆ են անում և ուրախանում:
«Իմ երգը» ժողովածուն նախատեսված է նախադպրոցական հաստատությունների և կրտսեր դպրոցի երեխաների համար: Այն որպես ուսումնաօժանդակ ձեռնարկ կարող է օգտակար լինել երաժշտության ուսուցիչների, դաստիարակների, ինչպես նաև ծնողների և մանկական երգով հետաքրքրված անձանց համար:
Հավաքածուի մեջ ընդգրկված են Հովհաննես Թումանյանի ամենասիրված հեքիաթները և ձայնասկավառակ` Աիդա Ասատուրյանի ընթերցմամբ: Տասնվեց հեքիաթները ներկայացված են առանձին պատկերազարդ գրքույկներով, որոնցից տասը պարունակում են նաև ներկելու համար նախատեսված ներդիրներ: Այս ամենը զետեղված է գեղեցիկ և կոմպակտ տուփի մեջ: Սա հիանալի նվեր է յուրաքանչյուր երեխայի համար:
Հովհաննես Թումանյանի հեքիաթների ժողովածուն և այդ հեքիաթների մուլտֆիլմերի տեսասկավառակը (DVD): Ժողովածուն նկարազարդ է, ուրախ և գունեղ կերպարներով: Հ.Թումանյանի վերահրատարակված հեքիաթների ժողովածուն ունի մեկ հետաքրքրական նորույթ` փոքրիկ ու գեղեցիկ գրպանիկում տեղադրված է յուրաքանչյուր հեքիաթի մոտիվով նկարահանված մուլտֆիլմը ներառող տեսասկավառակը:
Ձեռնարկում զետեղված են մայրենիի դասընթացի «Գրական ունկնդրում և խոսք» բաղադրիչով նախատեսված նյութեր հանրակրթական դպրոցի 1-ին դասարանի համար: Ձեռնարկը ինտերակտիվ է. նյութերը հնարավոր է ունկնդրել հեռախոսի կամ գրասալիկի (պլանշետ) միջոցով: Կազմի վրա տեղադրված նկար-հղումներով հեռախոսի կամ գրասալիկի օգնությամբ կարելի է դիտել Հովհ. Թումանյանի հեքիաթների հիման վրա ստեղծված մուլտֆիլմերից: Գրքում տեղ գտած հեքիաթները, մանկական պատմվածքներն ու բանաստեղծությունները հետաքրքիր ու բովանդակալից կդարձնեն գրաճանաչության ողջ ընթացքը, ինչպես նաև կլրացնեն կարդալու և հաղորդակցվելու կարողությունների զարգացմանն ուղղված աշխատանքները: Իսկ ինչպե՞ս պետք է աշխատել ձեռնարկով: Ակտիվ ունկնդրելով ու քննարկելով, խորհելով ու խոսելով, երգելով ու բեմադրելով, ներկելով ու նկարելով, կարդալով ու ստեղծագործելով, անգիր սովորելով…
Սիրով ներկայացնում ենք սիրված մանկագիր Խաչիկ Հրաչյանի «Քեզ համար» մանկական ուրախ ընտրանին` հեղինակի թոռնուհու՝ Մարան Հրաչյանի նկարազարդումներով: «… Երբ կբացես այս գիրքը և կկարդաս, քեզ կթվա, թե դու անվերջանալի մի հրաշքի շնորհիվ տեղափոխվել ես մեկ այլ՝ զարմանահրաշ և կախարդական աշխարհ: Էջ առ էջ, բանաստեղծությունից բանաստեղծություն, պատմվածքից պատմվածք քեզ կհանդիպեն հետաքրքիր ու արտասովոր մարդիկ, ովքեր գլխավորապես քո հասակակիցներն են, բույսեր և կենդանիներ, ովքեր խոսում և զրուցում են միմյանց և ընթերցողի հետ: Քեզ դեպի այդ զարմանահրաշ եզերքը կուղեկցի մի բարի պապիկ, ում անունը Խաչիկ Հրաչյան է»:
Առակների այս ժողովածուն աշխարհին հայտնի է «Քալիլա և Դիմնա» վերտառությամբ: Հայ ընթերցողին ներկայացվել են «Քալիլա և Դիմնայի» միայն առակները՝ հիմնական և առավել կարևոր հատվածը: Ժողովածուն պարսկերենից թարգմանել և ծանոթագրել է Գևորգ Ասատրյանը: Գրքի սկզբնաղբյուրը հին հնդկական «Պանչատանտրան» («Հնգամատյան») է, որ 6-րդ դարում (550թ.) Սասանյան արքա Խոսրով Անուշրիվանի օրոք թարգմանվել է պահլավերեն: Հետագա դարերում միջնադարյան գրականության այս հուշարձանը շարունակել է իր հաղթարշավը՝ դառնալով Եվրոպայի և Ասիայի բազմաթիվ ժողովուրդների սեփականությունը:
Իր նամակներից մեկում Էքզյուպերին մի անգամ գրել է. «Հավերժության մեջ ինձ կհարցնեն, թե ինչպես եմ վարվել իմ տաղանդի հետ, ինչ եմ արել մարդկանց համար…»: Եթե կարդացել եք այս գրքույկը, ուրեմն Փոքրիկ իշխանը ձեզ նույնպես հասցրել է ընտելացնել, գուցե ձեզ համար ևս դարձել է ձեր սրտում ապրող մանուկը, ով օգնում է ապաշխարել, նորից ու նորից սրբագործվել: Գուցե ձեզ համար նույնպես ևս մեկ անգամ բացվել ու հաստատվել են, որ հոգևոր կապերն ամենաամուրն են, որ երջանիկ լինելու համար երբեմն բավարար է ընդամենը մի ծաղիկ խնամել… Համամարդկային ու հոգևոր արժեքների այս գողտրիկ գանձարանում` «Փոքրիկ իշխանը» վիպակում, գտնում ենք ամենաիրական գեղեցկությունն ու ճշմարտությունը` այնքան պարզ...
«Փոքրիկ Իշխանը» վիպակը սիրում են և՛ փոքրերը, և՛ մեծահասակները: Այն Անտուան դը Սենտ-Էքզյուպերիի ամենահայտնի ստեղծագործությունն է: Գրքի վերջում ընդգրկված են նաև Էքզյուպերիի խոհերը և աղոթքը:
«Փոքրիկ Իշխանը» վիպակը սիրում են և՛ փոքրերը, և՛ մեծահասակները: Այն Անտուան դը Սենտ-Էքզյուպերիի ամենահայտնի ստեղծագործությունն է: Գրքի վերջում ընդգրկված են նաև Էքզյուպերիի խոհերը և աղոթքը:
Սիլվա Կապուտիկյանի մանկական բանաստեղծությունները տասնամյակներ շարունակ եղել են ոչ միայն հայ, այլև օտարազգի ընթերցողի ուղեկիցը, տարբեր սերունդների բազմահազար մանուկների հոգում սերմանել բարին, վեհն ու գեղեցիկը: Սույն հրատարակությունը հերթական մի քայլ է՝ կրկին անդրադառնալու բանաստեղծուհու անմահ ստեղծագործությանը և նորովի գեղեցիկ պատկերազարդ ձևավորմամբ երեխաներին ներկայացնելու հայ մանկագրության սիրված և ընթերցվող կապուտիկյանական էջերը:
Պատկերազարդ ձեռնարկ 6-9 տարեկան երեխաների, նրանց հետ աշխատող մանկավարժների և ծնողների համար: Գիրքը 4 բաժիններից է բաղկացած: Առաջին երեք բաժիններում 6-9 տարեկան երեխաների համար մատչելի խնդիրներ են ընդգրկված՝ պարզից բարդ ընթանալու սկզբունքին հետևելով: Վերջին՝ 4-րդ բաժնում որոշ հետաքրքրաշարժ խնդիրներ են ներկայացված:
Ձեռնարկը բաղկացած է չորս մասից (մայրենի խոսք, մաթեմատիկա, բնագիտություն, ձեռարվեստ-կերպարվեստ): Նյութը ներկայացված է խաղային ու գործնական առաջադրանքների տեսքով, որոնք կազմված են ժամանակակից մանկավարժական և հոգեբանական մոտեցումների հաշվառմամբ ու բազմիցս փորձարկված են: Կարող է մեծապես օգտակար լինել դաստիարակին և դասվարին, մայրիկին և հայրիկին, տատիկին և պապիկին, եղբորը և քրոջը, մի խոսքով՝ բոլոր նրանց, ովքեր նախանձախնդիր են 5-6 տարեկան երեխաների հետ տարվող աշխատանքը նրանց համար ըստ ամենայնի գրավիչ ու հաճելի, հետաքրքիր ու բովանդակալից դարձնելու:
Ռոդարիի «Ստեղծագործական երևակայության քերականություն» գրքի սույն ներկայացումը հետաքրքիր կլինի ընթերցողների լայն շրջանի, և, իհարկե, առաջին հերթին ծնողների և մանկավարժների համար: Եթե ուզում եք երեխաներին ստեղծագործական ուրախություն ըմբոշխնելու հնարավորություն տալ, այս գիրքը լավ ուսումնասիրեք և օգտագործեք: Ռոդարիի գաղափարներն ու հնարները կիրառելը հեշտացնելու նպատակով՝ . բոլոր հնարների կիրառությամբ մեր հայեցի օրինակներն ենք ստեղծել, . մեթոդական հնարները հստակ քայլաշարերի ենք վերածել, . գլուխները համակարգել ենք, խմբավորել, . հայ երեխաների՝ ռոդարիական հնարների կիրառությամբ ստեղծած աշխատանքներ ենք ընտրել և ընդգրկել:
«Սատանիկ-Պատանիկի արկածները» Աշոտ Գաբրիելյանի` մանուկներին ուղղված առաջին ստեղծագործությունն է: Գրքի հերոսները` Սատանիկ-Պատանիկը, Ճստճստան Մուկը, Ակնոցավոր Խլուրդը և Անոտուձեռ Օձը, մուլտֆիլմից հայտնվում են իրական կյանքում և սկսում իրենց արտասովոր արկածները: Գիրքը նկարազարդել են Նանեն ու Շահանեն, ովքեր նույնպես գրքի հերոսներից են և մասնակցում են բոլոր արկածներին:
Վերահրատարակվել է «Սասնա տուն» գիրքը: Հայ ժողովրդական դյուցազնավեպի` Մկրտիչ Խերանյանի պատումը համառոտ վերապատմում են Անժել Քյուրքչյանը և Լիլիթ Տեր-Գրիգորյանը: Գիրքը հաստատել է ԿԳՆ Կրթության ազգային ինստիտուտը: Ս-179285
Գրքում ընդգրկված են սիրված և հանրաճանաչ ռուս և բուլղար հեղինակների մանկական պիեսները Յուրի Սահակյանի թարգմանությամբ։ Դրանք աշխույժ ու սրամիտ լեզվամտածողությամբ և արկածներ սիրող հերոսների մասին պատմություններ են։ Գիրքը նախատեսված է ցածր և միջին տարիքի երեխաների, ինչպես նաև մանուկների հետ աշխատող մասնագետների համար:
«Չիկարելիի արկածները» մանկական վիպակ է 0-ից մինչև 100 տարեկան երեխաների համար: Հեղինակը սովորեցնում է, որ չի կարելի սուտ խոսել, շատ ուտել, նախանձել ընկերոջը, բարեկամին, բամբասել, խարդախությամբ և խաբեբայությամբ զբաղվել, մի խոսքով՝ անազնիվ չի կարելի լինել: Չի կարելի նաև պարսատիկով թռչուններին ու կենդանիներին հալածել, ծառ կտրել, ծաղիկներ պոկոտել, աղբյուրի ակունքը կեղտոտել… Եվ, իսկապես, ինչքա՜ն բան կա մեր կյանքում, որ չի կարելի անել, իսկ եթե արդեն արել ես այդ արարքներից մեկը, ապա անպայման դու, որպես մարդ, այնքան կփոքրանաս, որ քեզ այլևս ոչ ոք չի նկատի, և ընդհանրապես կկորչես, ինչպես այս գրքի Մուշեղ անունով տղան, որին փրկելու համար երկար ու դժվար ճանապարհ պետք...
Հայերեն այբուբենի սույն հավաքածուն ոչ միայն նպատակ ունի առավել պատկերավոր ձևով տառերը ցուցադրել, այլև նախատեսում է տառի մատուցումն ու ամրակայումն ապահովող մի շարք հետաքրքրական աշխատանքներ, որոնք ուսուցիչը կարող է իրականացնել դասի ընթացքում։
Լեյլո Տունգալը ճանաչված ու սիրված գրող է Էստոնիայում: Գրում է և՛ արձակ, և՛ չափածո, բազմաթիվ գրքերի հեղինակ է, մրցանակների դափնեկիր: Նա միաժամանակ անվանի թարգմանչուհի է, ժուռնալիստ, մանկավարժ, դասագրքերի հեղինակ և այս ամենի հետ մեկտեղ՝ խմբագրում է մանկական «Լավ երեխա» ամսագիրը: Այս ժողովածում թարգմանաբար առաջին անգամ հայ երեխաներին ներկայացնում է Լեյլո Տունգալի մանկական բանաստեղծություններից մի փունջ:
Ընթերցանության այս գիրքը ծաղկաքաղ է հայկական առասպելների, վիպերգերի, ավանդությունների, լեգենդների, բալլադների, սկսած Հայկի և Բելի մասին պատմող առասպելով և Վահագնի ծնունդով մինչև Սասնա Ծռեր էպոսը: Գրքում ընդգրկված են նաև հունական առասպելներ և լեգենդներ, աստվածաշնչյան պատմություններ և այլ հետաքրքիր բաժիններ: «Մատենիկը» նախատեսված է դպրոցականների, հատկապես 6-րդ դասարանցիների համար: Այն «Մայրենի – 6» դասագրքի շարունակությունն ու լրացումն է: «Մատենիկը» կհետաքրքրի նաև ընթերցող լայն շրջանակների
«Մանկական գանձարանը» ամփոփում է Խ. Աբովյանի, Ղ. Աղայանի, Հ. Թումանյանի բանաստեղծություններից մինչև ժամանակակից մանկագիրների լավագույն ստեղծագործությունները: Ժողովածուն ընթերցանության օժանդակ ձեռնարկ է ոչ միայն մանուկների, պատանիների, այլև մանկապարտեզի դաստիարակների, մանկավարժների, ուսումնական հաստատություններում մանկական գրականություն դասավանդողների, նաև ծնողների, ընթերցողների ամենալայն շրջանակների համար: Խորհրդանշական է, որ ժողովածուն լույս է տեսնում ՅՈՒՆԵՍԿՕ-ի կողմից Երևանը գրքի համաշխարհային մայրաքաղաք կոչվելու տարում: