Պատճառները բավական շատ էին՝ ծիծաղելիից մինչև կենցաղային:

Ինչ-որ առումով դա անգամ գեղեցիկ էր: Մտնում էիր զուգարան, իսկ այնտեղ՝ պահարանի վրա, դրված էին գրքեր, ամսագրեր, թերթեր: Հաճախ անգամ մի քանի գիրք: Եվ շատ ամսագրեր: Կարելի էր մտածել, որ հայտնվել ես փոքրիկ գրադարանում: Բայց ոչ, դա զուգարանն էր: Խորհրդային մարդկանց համար դա ընթերցասրահի այլընտրաքն էր: Չէ՞ որ ԽՍՀՄ-ն «աշխարհի ամենաընթերցասեր երկիրն էր»:

Առանձնանալու վայր

Սովորաբար ընտանիքները բաժանորդագրվում էին մի քանի ամսագրերի և թերթերի: Իսկ ե՞րբ դրանք կարդան: Կարելի էր, իհարկե, տրանսպորտում կարդալ, բայց զուգարանում ավելի հարմար էր: Այդպես ամսագրերն ու թերթերը հավաքվում էին այնտեղ, ու հաճախ անգամ տարիներով մնում:

Գրքերից շատերը մարդիկ կարդում էին զուգարանում: Ինչու՞: Շատ պարզ է: Հաշվի առնելով խորհրդային բնակարանային պայմանները՝ գրքի հետ մի անկյունում առանձնանալը գրեթե անհնար էր: Անընդհատ փոքր քույրը նվագում էր, տատիկը բողոքում էր, իսկ հայրը հաճախ խմում ու գոռգոռում էր: Մեծ ընտանիքները հաճախ ապրում էին 1-2 սենյականոց բնակարանում:

Ու՞ր պետք է փախչեր ընթերցողը: Որտե՞ղ կարող էր ընկղվել Սելինջերի, Քոնան Դոյլի և Մարկ Տվենի աշխարհներ:

Զուգարանում

Բնակարանի միակ հանգիստ տեղը: Այո, իհարկե կես ժամ անց ինչ-որ մեկը սկսում էր թակել ու պահանջել ազատել զուգարանը: Բայց կես ժամ լռությունն էր բավական էր:

Թաքստոց ինքնահրատի համար

Բացի այդ զուգարանում հնարավոր է կարդալ արգելված գրքեր: Օրինակ, պատանին կարող էր կարդալ «Playboy»-ի համարներից մեկը, որը նրան տվել էր ընկերը, ում ծնողները եղել էին արտասահմանում:

Իսկ ուսանողը կարող էր կարդալ այսպես կոչված «ինքնահրատ»՝ գրականություն, որն արգելված էր ԽՍՀՄ-ում, օրինակ՝ Ջորջ Օրուել կամ Վլադիմիր Նաբոկով:

Այո, կար այդ գրականությունը տեղափոխելու խնդիրը, որը հեշտ լուծում ուներ: Խորհրդային զուգարաններում հաճախ հավաքվում էին անպետք իրեր, որոնց մեջ հնարավոր էր թաքցնել արգելված գրքերը:

Երկրորդ գործառույթ

Ինչ վերաբերվում է թերթերին: Դրանք հաճախ իրականացնում էին կրկնակի գործառույթ:

ԽՍՀՄ-ում զուգարանի թղթի մասսայական արտադրություն սկսվեց միայն 1969 թվականին: Այո, արդեն վաղուց Յուրի Գագարինը թռել էր տիեզերք, բայց զուգարանի թուղթ ժողովուրդը չուներ:

Եվ թերթի երկրորդ նշանակությունը շատ հեշտ է գուշակել: Կարդացիր, օգտագործեցիր: Երկուսը՝ մեկում:

Չնայած, երբ սկսեցին արտադրել զուգարանի թուղթ, այն դեռ քիչ ճարվող: Հարկավոր էր նախևառաջ գտնել և գնել: Առնում էին միանգամից մեծ քանակությամբ, իսկ ում բախտը չէր բերում, խնդրեմ՝ թերթ:

Իսկ թերթեր ԽՍՀՄ-ում հրատարակվում էին մեծ քանակությամ: Հաճախ անգամ ստիպում էին բաժանորդագրվել: Օրինակ, երկաթգծի աշխատակիցը պարտավոր էր գնել «Гудок» թերթը: Իսկ կոմունիստական կուսակցության ցանկացած անդամ պետք է գներ «Правда»-ն: Այն գրեթե անհնար էր կարդալ, իսկ որպես զուգարանի թուղթ իսկն էր:

Մարդիկ կային, ովքեր անգամ քննարկում էին՝ որ թերթն է ավելի հարմար օգտագործել:

Զուգարանում կարդալու մշակույթը մինչ օրս պահպանվել է: Ցավոք, գրքերն են ավելի շատ քչացել: Ավելի շատ սմարթֆոններն են օգտագործվում: Կան, իհարկե, գրքեր «հատուկ զուգարանում կարդալու համար»՝ փափուկ կազմով և անորակ թղթով դետեկտիվներ, թրիլլերներ և այլն: