Նիկոլայ Հովհաննիսյան
Հայ պատմաբան, արևելագետ
(Ծնվ․ 1930)
Հովհաննիսյանի ուսումնասիրությունները վերաբերում են արաբական երկրների, մասնավորապես՝ Իրաքի, Սիրիայի, Լիբանանի, Եգիպտոսի նորագույն պատմության հանգուցային պրոբլեմներին՝ ազգային-ազատագրական շարժումներին, իմպերիալիզմի գաղութային սիստեմի տապալմանը և արաբական անկախ պետությունների կազմավորմանը, սոցիալ-քաղաքական վերափոխումներին, միջազգային հարաբերություններին։ «Ազգային-ազատագրական պայքարը Լիբանանում» (1967), «Անկախ Սիրիական Հանրապետության ստեղծումը» (1968, ռուս.), «Ազգային-ագատագրական շարժումը Իրաքում» (1976, ռուս.), «Լիբանանյան ճգնաժամը և Լիբանանի հայ համայնքի դիրքորոշումը (1975-1982)» (1982) աշխատություններում Հովհաննիսյանը լուսաբանում է արաբական երկրների հայ համայնքների պատմությունը՝ այդ կապակցությամբ անդրադառնալով նաև հայերի ցեղասպանության հարցերին։ Որոշ աշխատություններ նվիրված են Աբդուլ Համիդ II-ի հակահայկական քաղաքականությանը, 1915 թ. հայկական եղեռնի պատճառներին, արաբ ժողովրդի, նրա քաղաքական և հոգևոր առաջնորդների դիրքորոշմանը, տարագիր հայերին ցուցաբերած մարդասիրական վերաբերմունքին և օգնությանը։ Հովհաննիսյանն ուսումնասիրել է հայերի ցեղասպանության հարցի լուսաբանումը ժամանակակից արաբական պատմագրության մեջ, որը լույս է սփռում եղեռնի պատմության, պատճառների և օսմանյան բռնակալների հայահալած քաղաքականության տարբեր կողմերի վրա։ Մասնակցել է «Հայաստանի կոմունիստական պարտիայի պատմության ուրվագծեր»-ի (1967 թվական) ստեղծմանը:
