«Արտասահմանյան երկրների երաժշտական գրականություն»-ը հրատարակվում է հինգ հատորով՝ վերախմբագրված տարբերակով։ Յուրաքանչյուր հատորում ներկայացվում են համաշխարհային երաժշտության մեջ իրենց հետքը թողած կոմպոզիտորներ։ Շարքի երկրորդ հատորը նվիրված է Ք․ Վ․ Գլյուկի, Յ․ Հայդնի և Վ․ Ա․ Մոցարտի ստեղծագործություններին։
Ճարտարապետության տեսաբան, մոդեռնիզմի պատմության մասնագետ, պրոֆեսոր Կարեն Բալյանի գիրքը նվիրված է հայկական մոդեռնիզմի կարևոր դերակատարներից մեկի՝ Ֆենիքս Դարբինյան ի (1924-1996) ստեղծագործությանը։ ՀՀ վաստակավոր ճարտարապետ Ֆենիքս Դարբինյան ի նախագծերով և քաղաքապետ Գրիգոր Հասրաթյանի նախաձեռնությամբ արդիականացվել է Երևանի կենտրոնը, վերակառուցվել՝«Անի» հյուրանոցը, Աբովյան փողոցի՝ Թումանյան և Մոսկովյան փողոցների միջև ընկած հատվածը, Օղակաձև զբոսայգինՄեծ շատրվանով։ Գրքում մանրամասն ներկայացված են վաստակաշատ ճարտարապետի բազմաթիվ այլ կառույցներ ու նախագծեր՝ ժամանակաշրջանի համատեքստում։ Ճարտարապետի անձնական արխիվից մեծաքանակ նյութեր, գծագրեր ու լուսանկարներ տպագրվում են առաջին անգամ։ Գիրքը հրատարակվել է «Հասրաթյան-Մինասյան» հիմնադրամի նախաձեռնությամբ և ֆինանսավորմամբ։
«Չտեսնված Մհերը» եռալեզու գիրք-ալբոմը առաջին անգամ ներկայացնում է Մհեր Մկրտչյանի կյանքին ու բեմական գործունեությանն առնչվող շուրջ 260 լուսանկար նրա կնոջ՝ դերասանուհի և ռեժիսոր Թամար Հովհաննիսյանի անձնական արխիվից, ճշգրիտ և անկեղծ մեկնաբանություններով:
Ֆլորա Գրիգորյանի «Հայկական ազգային տարազ» եռալեզու ալբոմն ընդհանրացված տեսքով առաջին անգամ ներկայացնում է 18 դարի վերջից մինչև 20-րդ դ. դարասկզբի հայ հասարակության տարբեր խավերի տղամարդու, կնոջ և երեխայի շուրջ 200 ազգային տարազի մանրակրկիտ պատկերազարդումներ (149 նկար), հոգևորականների ու ֆիդայինների հագուստներ, նաև առաջաբան, ծանոթություններ և տերմինաբանական բառարան: Այն մեծ ներդրում է ազգային տարազի ուսումնասիրման բնագավառում: Ալբոմը նախատեսված է մասնագետների և արվեստասեր լայն շրջանների համար:
Վարուժան Սահակյան ը ստեղծագործել է տարբեր ժանրերում՝ բնանկար, նատյուրմորտ, դիմանկար: Իր հմտությունները փորձել է նաև քանդակի բնագավառում: Աշխատել է հիմնականում ջրաներկով, ունի նաև բազմաթիվ գծանկարներ: Բայց նրա ուշադրության կենտրոնում հիմանականում բնությունն է՝ իր անկրկնելի պահերով և դրսևորութմներով: Վարուժան Սահակյանի նկարչական ժառանգության մեջ գերակշռողը բնանկար աշխատանքներն են: Հիմնականում այս ժանրով է հեղինակը հասել ինքնաարտահայտման այն ձևերին, որոնց ականատեսն ենք այսօր:
«Վան Գոգ». Վինսենթ վան Գոգը (1853-1890) մարդկային ու կենսական հանճար է, ում անկեղծ ու ազնիվ ստեղծագործությունը կարողացել է գրավել բոլոր ժողովուրդներին՝ շնորհիվ իր ուժի ու ընդգծված արտահայտչականությամբ: Նա հիմնադիրը եղավ դինամիկ, դյուրազգաց և հուզական մի եզակի ոճի՝ 19-րդ դարավերջից կարողանալով միահյուսել ավանգարդիստական ու դասական գաղափարները: «Գեղանկարչության մեծ վարպետները» շարքով հրատարակվող այս ալբոմում ներկայացված են Վինսենթ վան Գոգի ստեղծագործական կյանքի հանգրվանային դրվագները կտավների ուղեկցությամբ:
«Դա Վինչի». Լեոնարդո դա Վինչին (1452-1519) աշխարհին հայտնի է ոչ միայն իր հայտնագործություններով, այլև մարդկության պատմության մեծագույն նկարիչներից մեկի համարումն ունի: Նա լավագույնս ,քան մեկ այլ պատմական դեմք ,մարմնավորում է հանճարի հարացույցը: Ամենինչ ընկալելու,ըմբռնելու երազով տոգորված՝ Լեոնարդո դա Վինչին մեզ համար բացահայտում է «հոգու կիրքը՝ թափանցելու գեղեցկության շեմից անդին գտնվող ճանաչողության սահմաններից ներս»: «Գեղանկարչության մեծ վարպետները» շարքով հրատարակվող այս ալբոմում ներկայացված են Լեոնարդո դա Վինչիի ստեղծագործական կյանքի հանգրվանային դրվագները կտավների ուղեկցությամբ:
«Բիթլզ». Գրավիչ ճամփորդություն լեգենդար քառյակի հետ` կիսադատարկ ակումբներից մինչև համաշխարհային փառք և միլիոնների պայմանագրեր: «Անտարես» հրատարակչությունն առաջարկում է նոր գիրք Դը Բիթլզ խմբի մասին: «Դը Բիթլզ»-ը բրիտանական աշխարհահռչակ ռոք-խումբ՝ կազմավորված Լիվերպուլում, 1960 թվականին։ Խմբի անդամներն են Ջոն Լենոննը, Փոլ ՄաքՔարթնին, Ջորջ Հարիսոնը և Ռինգո Սթարը։ Կարճ ժամանակում Բիթլզը լայն ճանաչում ձեռք բերեց՝ դառնալով Մեծ Բրիտանիայի և ամբողջ աշխարհի կարևորագույն և ազդեցիկ երաժշտական խումբը։ Սկզբնավորվելով սքիֆֆլից, բիթից և 1950-ականների ռոքնռոլից՝ Բիթլզը հետագայում տարբեր երաժշտական ժանրեր փորձարկեց․ փոփ-բալլադներից և հնդակական երաժշտությունից մինչև փսիխոդելիկ ու ծանր ռոք՝ հաճախ նորարական եղանակներով ներմուծելով դասական և ոչ ավանդական երաժշտական տարրեր։ 1963 թվականին սկսվեց խմբի հսկայական տարածումը՝...
«Армянское изобразительное искусство. XX-XXI столетия» գիրքը հայկական ստեղծագործական արվեստի հանրագիտարան է, իսկ ավելի կոնկրետ արվեստի երկու ուղղության վերաբերյալ՝ գեղանկարչություն և գրաֆիկա: «Армянское изобразительное искусство. XX-XXI столетия» հրատարակությունը բարձր գնահատանքի է արժանացել արվեստի բնագավառի առաջատար մասնագետների կողմից: Ըստ մասնագետների՝ գիրքը աննախադեպ է ժամանակակից հրատարակչական ոլորտում: «Армянское изобразительное искусство. XX-XXI столетия»-ը մեկնարկում է հայկական արվեստի հանրայնացումն աշխարհում: Նախագծի հեղինակը Արմեն Զախարյանն է: Հանրագիտարանը հնարավորություն է տալիս ավելի պարզ և գունազարդ կերպով հասկանալ հայ ժողովրդի արվեստը, ինչպես նաև հայկական ստեղծագործական արվեստի ձեռքբերումներն աշխարհում:
«Джаз в Армении» գրքում ներկայացված են Հայաստանում էստրադային երաժշտության և ջազի կայացման 75-ամյա ճանապարհը, ավելի քան 50 հայ երաժիշտների հեղինակային պատկերներ և ավելի քան 70 հեղինակ-կատարողների կենսագրություններ: Գրքում նաև ներկայացված են հայազգի ջազմեններ, ովքեր ելույթ են ունեցել կամ ունենում արտասահմանում:
Ժողավածուն ներառում է անվանի գրականագետ, բանասիրական գիտությունների դոկտոր Գրիգոր Հակոբյանի (1958-2005)` հետանկախության շրջանի հայաստանյան և սփյուռքի գրականությանն ու գրողներին նվիրված գրախոսությունները, հոդվածներն ու ուսումնասիրությունները: Գիրքը հրատարակվում է Գրիգոր Հակոբյանի ծննդյան 60-ամյակի կապակցությամբ:
Մենագրության մեջ հանգամանորեն վերլուծված է Երվանդ Քոչարի (1899–1979) ստեղծագործությունը՝ քսաներորդ դարի արևմտաեվրոպական կերպարվեստի համատեքստում։ Քննարկվում է Քոչարի նշանակալի դերը նոր երևույթների կերպավորման և համաշխարհային արվեստի հետ նրա առնչությունների տեսանկյունից։ Զուգահեռաբար մեկնաբանվում են նրա էսթետիկական հայացքները և մտորումները տեսական ու փիլիսոփայական խնդիրների շուրջ:
««Սասնա ծռեր» էպոսի պոետիկան» մենագրության մեջ քննվում են հայկական էպոսի պատմության, հայոց էպիկական ժառանգության ու աշխարհի էպոսների մեջ գրված տեղի և գեղարվեստական առանձնահատկությունների խնդիրներ: Գիրքը հասցեագրված է «Սասնա ծռերի» ընթերցումների, հայկական գեղարվեստական խոսքով հետաքրքրվողներին, ուսումնասիրողներին:
Ներկայացվում է գեղագիտության պատմությունը սկզբնական շրջանից մինչև XIX դար՝ շեշտը դնելով համամարդկային այն արժեքների վրա, որոնք ձևավորվել են՝ հենվելով առաջընթացքի, ճշմարտության և քաղաքացիության վրա: «Գեղագիտության պատմություն» գիրքն ամփոփում է այն դասախոսությունները, որոնք հեղինակը կարդացել է Կոմիտասի անվան պետական կոնսերվատորիայի ուսանողներին:
«Վարդի անունը» վեպի հրատարակումից երեք տարի անց՝ 1983-ին, Ումբերտո Էկոն, ի պատասխան ընթերցողներից ստացած նամակների, լույս ընծայեց «Գրառումներ «Վարդի անվան» էջերին» գիրքը՝ հեգնոտ պարադոքսալիստի խիստ բովանդակալից մի ուղեցույց, որը երևան բերելով նորօրյա ալքիմիկոսի խոհանոցը, ոչ միայն պարզաբանում է մեծ արձագանք գտած ստեղծագործության հայեցակարգային կողմերը, այլև ձևակերպում պոստմոդեռնիստական վեպի և ընդհանրապես պոստմոդեռնիզմի էական առանձնահատկությունները: Էկոյի գեղարվեստական գլուխգործոցը համալրող այս գիրքն իր հերթին էսսեագրության գլուխգործոցի համբավ է վաստակել և թարգմանվել տասնյակ լեզուներով:2490
«Ես համաձայն չեմ այն կարծիքի հետ, որ «1984»-ը ապագ չունեցող, միայն և մահացող մարդու տխրության ճիչն է: Ես ուզում եմ հասկանալ՝ ինչ էր նա մտծում և ինչպես ծնվեցին այդ մտքերն իր գլխում»: Դորիան Լինսկի Բրիտանացի լրագրող և գրող Դորիան Լինսկին շատ մանրակրկտորեն քննարկում է XX դարի կարևորագույն գրքերից մեկը: «1984»-ը դարձավ Ջորջ Օրուելի ստեղծագործական գագաթնակետը: Այն վաճառվեց միլիոնավոր տպաքանակով և մինչ օր մնում է արդիական և քննարկվող: Լինսին հսկայական աշխատանք է կատարել գիրքն ավելի բացահայտելու ուղղությամբ՝ օգտվելով դրա համար այլ արխիվային նյութերից: Եթե Ձեզ իսկապես հետաքրքրում է «1984»-ի առեղծվածը, ապա այս գիրքը Ձեզ համար է:
Գուրգեն Մահարու Երկերի լիակատար ժողովածուի տասներեքերորդ հատորով ամփոփվում է նրա գրական- հրապարակախոսական ժառանգությունը: Հատորում ընդգրկված ակնարկների, դիմանկարների, խոհագրության, մահախոսականների, հարցազրույցների շարքերն ստացել են իրենց առաջին ամփոփումը և նորություն են ինչպես ընթերցողների, այնպես էլ գրականության մասնագետների համար: Նյութերի մեծ մասը պատկանում են ժամանակի ընթացքում մոռացված, բայց ոչ հնացածների շարքին:
Սույն հատորում առաջին անգամ ի մի են հավաքված և ընթերցողին են ներկայացվում Գուրգեն մահարու գրախոսականները, թատերախոսականներ, կինոխոսականներ, որոնց մեջ քիչ չեն նաև անտիպները: Գրված լինելով գրական- հասարակական կյանքի տարբեր պայմաններում՝ 1917-1936 և 1954-1969 թվականներին, դրանք կազմում են հազվագյուտ մի ամբողջություն, քանի որ գրողը հեռու է եղել անձնական հածիվներից և ղեկավարվել է հավատարմությամբ դեպի ճշմարիտ գրականությունը: Հատորն ուսանելի է գրողներին, գրականագետներին և ընթերցողական լայն շրջանակին՝ կողմնորոշվելու համար մեր երեկվա հոգևոր կյանքի այն հատվածում, որը կոչվել է խորհրդահայ գրականություն և գրականագիտություն:
Սույն հատորում առաջին անգամ ընթերցողին են ներկայացվում Գ. Մահարու գրական-մշակութային և հրապարակախոսական հոդվածները, որոնք սկիզբ են առնում որբանոցային տարիներից և կամավոր ու հարկադիր ընդմիջումներով ձգվում ավելի քան կես դար: Գրված լինելով հասարակական- քաղաքական կյանքի տարբեր իրադրություններում`Հայաստանի առաջին հանրապետության բազմակուսակցական մամուլում, ռապպական- «մարքսիստական» քննադատության կրակի տակ, խրուշչովյան «ձնհալի» թե բրեժնևյան ճահճացման տարիներին, դրանք կազմում են հազվագյուտ ամբողջություն, քանի որ հիմնված են գրական մնայուն չափանիշների և քաղաքացիական անսխալ կողմնորոշման վրա: Տասնամյակների պարբերական մամուլից հավաքված, տարբեր արխիվներում պահպանված անտիպ հոդվածներն օգնում են նորովի տեսնելու և գնահատելու գրողի ստեղծագործական կյանքի ևս մի կարևոր կողմը:
Գրքում ընդգրկվել են հիմնականում վերջին տարիներին լույս տեսած մահարիական հոդվածները և բանավիճային ելույթները, որոնք քիչ դեր չեն խաղացել գրողի «ապաշրջափակման», նրա գրական ժառանգության ամբողջական գնահատման և վերականգնման հարցում: Զգալի տեղ են գրավում անտիպները: Գրեթե ամբողջությամբ դուրս են մնացել խորհրդային տարիներին տպագրված հոդվածները: Չեն ընդգրկվել նաև առանձին հրատարակություններում և Երկերի լիակատար ժողովածուի հատորներում լույս տեսած հոդվածները:
Գիտե՞ք, որ Ազնավուրն իր Qui երգը գրել է Բուենոս-Աիրեսում, Hier Encore-ը՝ Մոսկվայում, Emmenez–moi-ն՝ Ճապոնիայից վերադառնալիս։ Ազնավուրն իրեն համարում է տարեց, բայց ոչ հնավանդ, գրում է անցյալի մասին, բայց այն քննում է առաջադիմական աշխարհայացքով։ Այս գրքում նա պատասխանում է իր անողոք քննադատների ու դեղին մամուլի մեղադրանքներին, պատմում, թե ինչպես ստացավ 2-րդ անձնագիրը եւ, ի վերջո, ինչու այդպես էլ թոշակի չի գնում։ Ազնավուրն իրեն հատուկ ոճով շարունակում է սրամտորեն, ինքնահեգնանքով եւ հումորով պատմել իր փորձի, ժամանակակից կյանքի մասին իր պատկերացումների, կյանքի,մահվան, սիրո եւ փողի մասին։
Շտապեք ձեռք բերել գեղանկարչության և քանդակագործության համաշխարհային գլուխգործոցների մասին պատմող զարմանահրաշ նկարներով և հետաքրքիր փաստերով լի այս գիրքը:
Այս հատորը ընդարձակ ուսումնասիրութիւնն է ֆրանսահայ գրականութեան կէս դարու երկայնքին` 1922էն 1972: Այստեղ կը քննուին ոչ միայն այդ շրջանի գլխաւոր հեղինակներու երկերը, այլեւ գրական մամուլը եւ այնտեղ արծարծուած հարցերը, ինչ կը վերաբերի օտարութեան հետ յարաբերութեան: Աշխատութիւնը մասամբ թարգմանութիւնն է հեղինակի ֆրանսերէն լեզուով գրած գործին. Cinquante ans de littérature arménienne en France, du Même à l’autre, 1922-1972, CNRS éditions, Paris 2001: Արփի Թոթոյեանի թարգմանութիւնը հեղինակը վերանայած է, վերամշակած, յաւելած որոշ մասեր, պահելով հանդերձ գործին կառուցւածքը: