Наряду с «Политикой» Аристотеля и «Государством» Платона фундаментальный труд Томаса Гоббса «Левиафа́н, или Материя, форма и власть государства церковного и гражданского» входит в золотой фонд мировой философской мысли и будет интересен тому, кто хочет самостоятельно разбираться в истории государства и права. Goodreads
Иммануил Кант – величайший философ Западной Европы, один из ведущих мыслителей эпохи Просвещения, родоначальник немецкой классической философии, основатель критического идеализма, внесший решающий вклад в развитие европейской философской традиции. «Критика способности суждения» – третья великая Критика, наряду с «Критикой чистого разума» и «Критикой практического разума». Если в первых двух трактатах Кант рассматривал разум как инструмент теоретического и практического мышления, то здесь он обращается к своеобразию эстетического и нравственного мира человека, к понятиям прекрасного, полезного и возвышенного. Goodreads
“Философия духа”, будучи самостоятельной работой, является заключительной частью “Энциклопедии философских наук” Гегеля. Это произведение раскрывает учение немецкого философа о человеке, человеческом сознании, видах его деятельности и состоит из трех разделов: о субъективном духе (антропология, феноменология, психология), об объективном духе (право, нравственность, государство) и об абсолютном духе (искусство, религия, философия) как высшей ступени самопознания “абсолютной идеи”. Goodreads
«Восстание масс» – культовая книга Х. Ортега-и-Гассета, принесшая ему всемирную славу. В ней он впервые в западной философии изложил основные принципы устройства так называемого массового общества, где каждый отдельный человек – статист, предпочитающий «плыть по течению» и не несущий ни за что ответственности. А западное общество ХХ века, по мнению автора, разделено не на классы или социальные группы, а на определенные типы людей – представителей аристократии и «массы», которые постепенно захватывают власть. Этот феномен – захват массами власти – Ортега-и-Гассет называет «восстанием масс». Goodreads
Платон Афинский — древнегреческий философ-идеалист, ученик Сократа, учитель Аристотеля. Именно с Платона философия формируется как система знания. Что такое законы и почему их нужно выполнять? Зачем они нужны и на каких философских учениях должны быть основаны? Кому, по мнению Платона, предстоит воплотить эти законы и стать идеальным правителем? И каков он, идеальный правитель? Устами своих героев на эти и другие вопросы отвечает Платон в диалогах “Софист”, “Политик”, “Законы” и “Послезаконие”. Goodreads
Диоген из Лаэрты в Киликии (первая половина III в. н. э.) оставил нам сочинения, являющиеся единственной и уникальной “историей философии”, написанной в античности. В этом трактате излагаются учения всех известных к тому времени древнегреческих мыслителей, начиная с Пифагора и заканчивая стоической и эпикурейской школами. Перевод выполнен ведущим отечественным специалистом в области античной литературы академиком М.Л. Гаспаровым, вступительная статья и некоторые комментарии написаны известным русским философом, выдающимся знатоком античности А.Ф. Лосевым. Goodreads
«Письма о добром и прекрасном» – книга, которую академик Лихачёв посвятил российскому юношеству. В этом произведении ученый, которого неоднократно называли «совестью нации», обращается к проблемам нравственного воспитания молодежи. «Честь», «искренность», «правдолюбие», «бескорыстие», «интеллигентность», «достоинство» – как редко, увы, сегодня вспоминает о них подрастающее поколение, с малолетства нацеленное на успех и материальные блага. Быть может, книга Лихачёва научит их, что прежде всего человеку следует быть человеком – уметь любить, верить, бороться за свои убеждения и видеть и ценить красоту? Goodreads
Бердяев Николай Александрович (1874 – 1948) – русский выдающийся религиозный философ, перешедший от марксизма к философии личности и свободы в духе религиозного экзистенциализма, исследующего человеческую жизнь. В работе “Русская идея” философ исследует “русскость”, таинственную субстанцию “русской души”. Размышления Н.А. Бердяева охватывают исторические события от Крещения Руси до Октябрьской революции, неразрывно связанные с деятельностью протопопа Аввакума, Петра I, Чаадаева, Достоевского, Соловьева и Ленина. В произведении «Истоки и смысл русского коммунизма» Н.А. Бердяев излагает свое самобытное понимание идейных истоков и социальной обусловленности русской революции, ее значение в исторической судьбе России. Goodreads
Никколо Макиавелли — один из самых известных итальянских мыслителей и политических деятелей эпохи Возрождения (занимал во Флоренции пост государственного секретаря), писатель, историк, военный теоретик, создавший ряд историко-политических сочинений («Рассуждения о первой декаде Тита Ливия», «История Флоренции»). Самым значительным и неоднозначным его произведением стал трактат «Государь». Долгие годы эта книга ассоциировалась с политикой яда и кинжала, а после ее выхода появился термин «макиавеллизм», обозначающий цинизм, вседозволенность, двуличие в политике. Настоящее издание знакомит читателя с трактатом Макиавелли «О военном искусстве», стоящим в одном ряду с величайшими работами по теории военного дела. Именно здесь впервые звучат идеи, важность которых для последующей истории западного...
Վիվեկա Չուդամանին ներածական տրակտատ է՝ հինդուիզմի Ադվայտա-Վեդանտա ավանդույթի հիման վրա: Այն դարեր շարունակ համարվել է Ադվայտայի ուսուցման ձեռնարկ: Վիվեկա Չուդամանի բառացի նշանակում է «իմացության գանձարան»: Ադվայտա-Վեդանտայի փիլիսոփայությունն ինքնաուսուցման ձեռնարկ է՝ աշակերտի եւ հոգեւոր ուսուցչի երկխոսություններով: 1908 թվականին Շրի Ռամանա Մահարիշին այն սանսկրիտից թարգմանաբար մեկնեց տամիլերեն լեզվով որպես արձակ ստեղծագործություն։
Ալբեր Կամյուի «Ընդվզող մարդը» փիլիսոփայական էսսեն մարդու էության բացահայտման փորձ է, որ խաղարկվում է հավերժի ու պատմական ժամանակի հանդիպադրման կիզակետում, երկրակենցաղ մարդկությանը մշտուղեկից հասարակական- քաղաքական վայրիվերումների, քաղաքակրթությունների ու դարաշրջանների շռնդալից հերթափոխի բեկումնային հանգուցակետերում: Էսսեն նաև հուսահատ ճիչ է՝ մարդկության ապագայի հոռետեսիլքին ընդելուզված: Նրանում ոգեկոչված գաղափարները ձայնակցում են իր մեծ նախորդների ու ժամանակակիցների, ինչու ոչ՝ նաև հաջորդների արծարծած մտահոգություններին: Կամյուն «Ընդվզող մարդը» սկսել է գրել 1950 թվականի փետրվարին։ Մեկ տարի անց՝ 1951 թվականի մարտին, գրքի հիմնական մասը լրացել է։ Առանձին գլուխներ` Նիցշեի և Լոտրեմոնի մասին, տպագրվել են ամսագրերում` մինչ գիրքը լույս տեսնելը։ «Ընդվզող մարդը» հրատարակվել է 1951 թվականին ՝ Գալիմար հրատարակչությունում։...
Միշել Օնֆրեն Կանի ազգային համալսարանի հիմնադիրն է: Նրա աշխարհայացքը հիմնված է փիլիսոփայության անտիկ ուղղությունների, մասնավորապես՝ էպիկուրիզմի և հեդոնիզմի վրա: Որոշակի տրամաբանական կապերի շնորհիվ նա այդ փիլիսոփայությունները կիրառում է մեր օրերում:
«ԻՄԱՑՈՒԹՅՈՒՆ» ԳՐԱԴԱՐԱՆԸ ընթերցողի ուշադրությանն է ներկայացնում հույն փիլիսոփա Պլատոնի (Ք.ա 428/7-348/7) երկերի հայերեն քառահատոր ժողովածուի (լույս է տեսել 2006-2017 թթ.) անդրանիկ գիրքը՝ նոր, վերանայված հրատարակությամբ: Հատորն ընդգրկում է «Սոկրատեսի պաշտպանականը» գործը, ինչպես նաև «Կրիտոն», «Ֆեդոն» և «Խնջույք» տրամախոսությունները:
«Ամբոխների հոգեբանությունը». Առաջին անգամ հայ ընթերցողին է ներկայացվում ֆրանսիացի բժիշկ, մարդաբան, հոգեբան, սոցիոլոգ, բնագետ և գյուտարար, սոցիալական հոգեբանության մի ճյուղը կազմող զանգվածների հոգեբանության հիմնադիր Շառլ Մարի Գյուստավ Լը Բոնի (1841-1931) 1895-ին լույս տեսած «Ամբոխների հոգեբանությունը» աշխատությունը, որը համարվում է աշխարհը վերափոխած ամենանշանավոր գրքերից մեկը: Այս գիրքը և ընդհանրապես Լը Բոնի գաղափարները կարևորագույն դեր են խաղացել 20-րդ դարասկզբին, մասնավորապես ամբողջատիրական համակարգերի հիմնադիրների՝ Մուսոլինիի, Հիտլերի, Ստալինի և Մաոյի, անգամ Մուստաֆա Քեմալի, հանրապետական վարչակարգերի խոշորագույն առաջնորդների՝ Ռուզվելտի, Կլեմանսոյի, Պուանկարեի, Չերչիլի, դը Գոլի, ինչպես նաև, գիտական առումով, Զիգմունդ Ֆրոյդի և Մաքս Վեբերի, քաղաքական առումով, մասնավորապես, նացիոնալ սոցիալիզմի և նրա գլխավոր դերակատարների վրա: Թարգմանված է...
Ընթերցողի ուշադրությանն է ներկայացնում ավստրիացի մտածող, անթրոպոսոֆիայի հիմնադիր Ռուդոլֆ Շտայների (1861-1925) սոցիոլոգիական գլխավոր երկը՝ «Սոցիալական հարցի էությունը»: Մեկ դար առաջ գրված աշխատությունը քննում է խնդիրներ, որոնք հույժ կարևոր էին այն ժամանակ և անչափ արդիական են հատկապես մեր օրերում, առաջարկում է հիմնարար լուծումներ, որոնց գործադրմամբ հնարավոր է խուսափել բազում ճգնաժամերից ու աղետներից հասարակական կյանքում:
Ընթերցողի ուշադրությանն է ներկայացնում XX դ. ավստրիացի մտածող, անթրոպոսոֆիայի հիմնադիր Ռուդոլֆ Շտայների «Քրիստոնեությունը որպես միստիկական փաստ և հին աշխարհի միստերիաները» աշխատությունը:
Ֆրիդրիխ Նիցշեի «Երկեր հինգ հատորով. Հատոր 5/2» «Դիոնիսոսյան դիթիրամբներ» բանաստեղծական ժողովածուն (հրատարակվել է 1891թ.), տարբեր տարիներին գրված բանաստեղծություններ ու բանաստեղծական պատառիկներ և հատվածներ սևագիր ժառանգությունից, որից էլ Էլիզաբեթ Ֆյորստեր- Նիցշեն և Պետեր Գաստը հետագայում կազմել և հրապարակել են «Կամք առ իշխանություն» աղմկահարույց բանաքաղություն- գիրքը: Հատորը եզրափակում է փիլիսոփայի կենսագրության մի ուրվագիծ, որն ուղեկցված է նամակագրական նյութով:
«Դարը» աշխատության 13 տեքստերի հիմքում Փիլիսոփայության միջազգային քոլեջի սեմինարներում (1998-2001) Բադիուի կարդացած դասախոսություններն են: Նա խոսում է 20-րդ դարի մասին։ Ինչպե՞ս ընկալել այդ դարը։ Ինչպե՞ս ըմբռնել «դասական հանցագործության» էությունը (Հոլոքոստ, Գուլագ). չէ՞ որ այդ ոճիրները բնութագրվում են մտքի բացակայությամբ, չէ՞ որ այդ միտքը փոխարինվել է վիճակագրությամբ (միլիոնավոր զոհեր): Բադիուն համարում է, որ 20-րդ դարն ամենեւին էլ չի առաջնորդվել «պայծառ ապագայի» խոստումներով կամ «երկրային դրախտի» պատրանքով։ Ճիշտ հակառակը. առաջմղիչ ուժն իրականի հանդեպ կիրքն էր, ամեն ինչ «այստեղ եւ հիմա» իրագործելու տենչը: Այն ավետյաց դար չէր, այլ կենսագործելու դարաշրջան։ Իրագործման, իրացման, իսկույնեւեթ իրակերտելու դար էր, ոչ թե խոստումների եւ հուսադրման: Դարի վերջին...
Ֆրիդրիխ Նիցշեի (1864-1900) երկերի առաջին հատորն ընդգրկում է «Ողբերգության ծնունդը» (1872), «Անժամանակյա դիտարկումներ»-ի «Կյանքի համար պատմության օգուտի ու վնասի մասին» (1874) հոդվածը և հատվածներ «Մարդկային, չափազանց մարդկային» (1878) գրքից:
Կանտը հռչակավոր գերմանացի փիլիսոփա է, գերմանական դասական փիլիսոփայության հիմնադիրներից: Այս գրքում ներկայացված են նրա ամենահայտնի աշխատանքներից ծաղկաքաղեր, որոնք ընդհանուր պատկերացում են տալիս հանրահայտ փիլիսոփայի աշխատությունների մասին:
Առաջին անգամ հայ ընթերցողին է ներկայացվում ֆրանսիացի բժիշկ, մարդաբան, հոգեբան, սոցիոլոգ, բնագետ և գյուտարար, սոցիալական հոգեբանության մի ճյուղը կազմող զանգվածների հոգեբանության հիմնադիր Շառլ Մարի Գյուստավ Լը Բոնի (1841-1931) 1895-ին լույս տեսած «Ամբոխների հոգեբանությունը» աշխատությունը, որը համարվում է աշխարհը վերափոխած ամենանշանավոր գրքերից մեկը: Այս գիրքը և ընդհանրապես Լը Բոնի գաղափարները կարևորագույն դեր են խաղացել 20-րդ դարասկզբին, մասնավորապես ամբողջատիրական համակարգերի հիմնադիրների՝ Մուսոլինիի, Հիտլերի, Ստալինի և Մաոյի, անգամ Մուստաֆա Քեմալի, հանրապետական վարչակարգերի խոշորագույն առաջնորդների՝ Ռուզվելտի, Կլեմանսոյի, Պուանկարեի, Չերչիլի, դը Գոլի, ինչպես նաև, գիտական առումով, Զիգմունդ Ֆրոյդի և Մաքս Վեբերի, քաղաքական առումով, մասնավորապես, նացիոնալ սոցիալիզմի և նրա գլխավոր դերակատարների վրա: Թարգմանված է ՖԵԼԻՔՍ Ալկանի...
Ազատության փիլիսոփայությունը չի նշանակում ազատության հիմնահարցի՝ որպես փիլիսոփայության հիմնահարցերից մեկի ուսումնասիրություն, ազատությունն այստեղ օբյեկտ չէ: Ազատության փիլիսոփայությունը նշանակում է ազատների փիլիսոփայություն, ազատությունից բխող փիլիսոփայություն՝ ի հակադրություն ճորտերի՝ անհրաժեշտությունից բխող փիլիսոփայության. ազատությունը փիլիսոփայող սուբյեկտի վիճակն է:
Միգել դե Ունամունոն իր «Քրիստոնեության հոգեվարքը» փիլիսոփայական էսսեն գրել է 1924 թ. Փարիզում, երբ քաղաքական անհնազանդության պատճառով նրան հերթական անգամ արտաքսում են Իսպանիայից: Առաջին անգամ էսսեն լույս է ընծայվել ֆրանսերենով, իսկ ահա իսպաներեն տարբերակը լույս է տեսել միայն 1930թ. փետրվարին: «Խրատական երեք նովել և մեկ նախաբան»-ը լույս է տեսել 1920 թ.: Այստեղ Ունամունոն նիվոլային պատումի միջոցով վերլուծում է գրողի և իր ստեղծած հերոսների միջև կապը, բացահայտում հերոսների ապրումները՝ նրանց ներկայացնելով ռացիոնալ մտածողության սահմանից այն կողմ:
Գրքում Թորոն նկարագրում է հասարակությունից հեռու՝ բնության մեջ միայնակ անցկացրած երկու տարիները (չնայած որ գրքում նկարագրված դեպքերը տեղի են ունենում մեկ տարում)։ Նա այդ ընթացքում ապրում էր անտառում, Ուոլդեն լճի ափին (որտեղից էլ գրքի վերնագիրը)։ «Ուոլդենը» դժվար է միայն մեկ գրական ժանրի վերագրել։ Այն մի կողմից ունի ինքնակենսագրական բնույթ, մյուս կողմից գիրքն ավելի շատ հայտի է Թորոյի փիլիսոփայական և ներհայեցողական դիտարկումներով։ Թորոն նաև քննադատում է (հաճախ անուղղակիորեն) ամերիկյան շատ արժեքներ, մասնավորապես մասնավոր սեփականությունը և աշխատասիրությունը։ Որպես այլընտրանք նա առաջարկում է իր որդեգրած կենսակերպը։ Վիքիպեդիա Գրքում տեղ է գտել նաև «Քաղաքացիական անհնազանդություն» էսսեն:
