Պատվիրակը | Յոկո Տավադա

Վիպակի Ճապոնիայում հողի, օդի, ջրի աղտոտվածության հետևանք տեխնածին աղետից հետո էր ընդունվել երկրի փակման մասին որոշումը։ Այդուհետ տարեցներին անմահ էին / «100 տարեկանն անցնելուց հետո այլևս հանգստի կարիք չես զգում»/, երեխաները՝ թույլ, սակայն Մումեյի սերունդն էլ ծնված օրից էր օժտված իմաստությամբ։ «Պատվիրակը» վեպում անմահությունը պատիժ է նախկինում արածի ու չարածի համար։ Արձակագիր Յոշիրոն խելացի է, սթափ, բանական, սակայն իրեն էլ չեն լսել։ Յոշիրոն տխրում է իր սերնդի՝ բնության հանդեպ վարքագծի, մեղավորության, սեփական անբավարար ջանքի, փոխանցած երկրի համար։ Ընթերցողական տպավորությամբ, համեմատությունները հետպատերազմյան Հայաստանի հետ ակնառու են ու իրապես տխուր։

Փակ երկրի նոր միջավայրում գոյատևելու համար խատուտիկի թերթերը հասնում են հսկայական չափերի, հիշեցնելով քրիզանթեմ, իսկ հնդկեղեգը, պարզվում է, ընտրել էր «փոքրանալու ռազմավարություն», դառնալով ճկույթի չափ։ Մի խոսքով՝ գլխիվայր և բոլորի աչքի առաջ փոխվում էր ծանոթ ու ճանաչ աշխարհը։ Այս ամենի արդյունքում և փոխարեն երկրում չափազանց շատ են տոները, կա լեռներ տոն՝ թափոնների զոհ դարձած լեռների պատվին, համացանցի մահվան օֆլայն օրը, բնաջնջված կենդանիների հիշատակին՝ անհետացած տեսակների օր։

Մումեյի սերունդը շատ բանից գաղափար չուներ, և կենդանաբան դառնալ ցանկացող տղեկը կարողանում էր միայն կենդանիների հանրագիտարան նայել, քանի որ երկրում միակ կենդանիները վարձով տրվող շներն ու կատուներն էին։ Շշուկներ կային թաքուն ճագար ունեցողների մասին։ Յոշիրոն հիշում էր երեխա ժամանակ դաշտի խոտերի մեջ պառկած երկինքին նայելը, իսկ Մումեյին մնում էր երևակայությունը՝ տան պատերը երկնքի պես ներկել ու ամպեր ու թռչուններ նկարել։

Նկարած պատերով սենյակի մեջ ապրելու Մումեյի հնարագիտությունը խորացնում էր Յոշիրոյի տխրությունը, հիշեցնում նախնիների՝ ելքի ճակատագրական փնտրտուքը։

Ժամանակակից ճապոնական գրականության հանրահայտ հեղինակները, Հարուկի Մուրակամիից հետո, կանայք են, այդ թվում՝ Յոկո Տավադան։ 1960 թվականին ծնված Տավադա Յոկոն 1982 թվականից ապրում է Գերմանիայում, ստեղծագործում ճապոներեն ու գերմաներեն։ Գրաքննադատների կանխատեսումով, հավանաբար հերթական ճապոնական նոբելյան դափնեկիրը լինի ոչ թե Մուրակամին, այլ Տավադան։

Աղբյուր՝ Գրանիշ