Այս վիպակը պատմում է խելացի ու հավատարիմ սեթեր Բիմի և բարի ու չար մարդկանց մասին: Բիմը մինչև վերջին շունչը որոնում է տիրոջը, որին շտապ վիրահատման էին տարել, և իր որոնումների դժվարին ճանապարհին հանդիպում է տարբեր բնավորությունների ու տարբեր սրտերի տեր մարդկանց: Վիպակը գրված է տաղանդավոր գրչով և ընթերցվում է չթուլացող հետաքրքրությամբ: Հեղինակն այս վիպակի համար 1975 թվականին արժանացել է պետական մրցանակի:
Վլադիմիր Արսենևի «Դերսու Ուզալա» ստեղծագործությունը իմաստուն, բարի և խիզախ որսորդի մասին է, որը, կորցնելով կնոջ ու զավակներին, տայգայում ապրում էր բաց երկնքի տակ: Արսենևի հերոսը իրական է, որը մարդու և բնության միաձույլ համերաշխության խորհրդանիշն է: Վեպի հիման վրա Ակիրա Կուրոսավան նկարել է համանուն ֆիլմը, որը ռեժիսորի միակ լայմաֆորմատ ժապավենի վրա նկարահանած ֆիլմն է:
Վեպն առաջին անգամ հրատարակվել է 1980 թվականին և միանգամից դարձել ընթերցողների սիրելին: Գիրքը կնոջ վեհանձնության, մարդկային բազմաբեկում ճակատագրերի մասին: Հուզական վառ գունավորումը հետաքրքիր ընթերցանություն է խոստանում:
Բրեմ Սթոքերը բազմաթիվ գրքեր է գրել, որոնք իր ժամանակում մեծ համբավ են բերել գրողին: Բայց անմահության է արժանացել միայն մեկ վեպի շնորհիվ՝ «Դրակուլա»: Մինչ այդ էլ բազմաթիվ գրքեր են գրվել վանպիրների մասին, բայց այս մեկը դարձավ դասական, ժանրի էտալոն: Այն սկիզբ դրեց վամպիրների մասին գրականության մեծ ալիքի, որը շարունակվում է մինչ օրս: Գրքի ամենահայտնի էկրանավորումը կինոռեժիսոր Ֆ.Ֆ. Կոպպոլայի համանուն ֆիլմն է: Սթոքերը կարողացել է համադրել տարբեր ժամանակներ՝ միջնադարից մինչ իր օրերը, և տարբեր աշխարհներ՝ գաղտնիքներով ու սարսափներով լի Տրանսիլվանիայից մինչև հարմարավետ Լոնդոն: Իսկ ամենակարևորը՝ նա ստեղծել է նոր միֆական հերոս բոլոր ժամանակների համար:
Գրականության ասպարեզում Նոբելյան մրցանակի դափնեկիր իտալացի Գրացիա Դելեդդան առաջին անգամ է առանձին գրքով ներկայացվում հայ ընթերցողին: Հեղինակը գրեթե անծանոթ է հայ ընթերցողին, եթե չհաշվենք մեկ-երկու նորավեպ ու պատմվածք, որոնք տարբեր ժամանակներում տպագրվել են հայկական հանդեսներում: Թարգմանությունը իտալերենից Լուսինե Հակոբյանինն է:
Հետաքրքիր գրավիչ պատմություն մի հակամարտության մասին: Երիտասարդ, անվախ օդերևութաբան Կլիմենկոն պայքարում է ընդդեմ կիսախելագար, հանճարեղ Բեյլիի դեմ, ով սովորել է գողանալ օդը մթնոլորտից և խտացնելով այն փոքրիկ գնդիկների մեջ՝ վաճառել դրանք: Բեյլիի հանցավոր գործունեության պատճառով մթնոլորտում սկսվում են տեղի ունենալ փոփոխություններ: Երկրագունդը սկսում է կորցնել մթնոլորտը: Ինչպե՞ս կանգնցնել ցնդած պրոֆեսորին, քանի դեռ նա չի ոչնչացրել կյանքը Երկրի վրա… Վեպն առաջին անգամ հրապարակվել է 1929 թվականին «Вокруг света» ամսագրում:
Այս փոքրիկ պատմությունը Օզի կախարդական աշխարհի հերոսներից մեկի մասին է, որին առաջին անգամ հանդիպում ենք Օզի աշխարհի մասին երկրորդ` «Օզի սքանչելի աշխարհը» գրքում: Կախարդական աշխարհի հերոսը հայտնվում է Բոստոնում, և նրա արկածներն այստեղ ոչ պակաս հետաքրքիր են, որքան Օզի աշխարհում:
Գիրքը բաղկացած է երկու մասից՝ «Ժամանակի մարդը» և «Մարդու ժամանակը»: Գիրքը 55 պատմության մի ամբողջական ժողովածու է, որոնք հանրությանը քիչ հայտնի կամ անհայտ դեպքերի ու իրադարձությունների շարադրանք են:
Այս գիրքը լավ հնարավորություն է երեխաների լեզվամտածողությունը զարգացնելու համար: Մանկական աշխարհը գունազարդող հերոսներն այս գրքում հետաքրքիր ու տարկրինակ հանգամանքներում են ի հայտ գալիս, շատ հաճախ զարմացնում իրենց անակնկալ դրսևորումներով: Գիրքը կարող է օգտակար լինել նաև այն մեծահասակների համար, որոնք կցանկանան վերադառնալ ու վայելել մանուկների աշխարհը:
Վիպակն առաջին անգամ տպագրվել է 1964 թվականին: Առաջին հայացքից կարող է թվալ, թե վիպակը 1960-ականներին թափ առած քաղաքաշինության մասին է, սակայն ավելացող բնակարանները իրենց հետ ի մի են բերում մարդկային բազմաթիվ ճակատագրեր, որոնք առանձին-առանձին մի պատմություն են: Քաղվածքներ Գրականությունը սուրբ մի տաճար է և ամենքին չէ վիճակված ոտք դնել այդ պատերից ներս։ Շենքերն էլ են տխրում, ինչպես մարդիկ, պատերն էլ հիշողություն ունեն։ Եվ եթե նրանք իրենց իմացածի մասին չեն պատմում ամենքի, ինչպես մարդիկ, դա պարզապես բնավորություն է։ Եվ քանի որ մարդը չի կարող ապրել թաքուն, ինքն իր մեջ փակված, քանի որ նա միշտ կարիք ունի ուրիշներին պատմելու իր կյանքը, դրա...
Սանտա Կլաուսի կամ Ձմեռ պապի մասին երեխաների հարցասիրությունը երբեք չի մարում, սակայն հաճախ մեծահասակները չեն կարողանում բավարարել երեխաների հետաքրքրությունը, քանի որ իրենց հարցադրումներն էլ ժամանակին անպատասխան են մնացել: Բաումի այս գիրքը բոլոր տարիքի երեխաների ու մեծահասակների հարցերի պատասխանն է: Սա աշխարհի ամենահայտնի սուրբծննդյան պատմություններից է այն մասին, թե ինչպես է լույս աշխարհ եկել Սանտա-Կլաուսը, ինչպես է մեծացել կախարդական անտառում հեքիաթային կերպարների շրջապատում, ինչպես է որոշել խաղալիքները պատրաստել երեխաների համար, ինչպես է պայքարել չար հեքիաթային էակների դեմ, ինչպես են հայտվել օգնական-եղնիկները և ինչպես է ստեղծվել Սուրբ Ծնունդին նվեր տալու սովորույթը: Ֆրենք Բաումը գրիքը գրել է 1902 թվականին:
Կարա-Դարվիշի այս ստեղծագործությունն առաջին անգամ է տպագրվում Հայաստանում: Սա ոչ միայն պատմություն է սիրային բարդ եռանկյունու և դրա հանգուցալուծման մասին, այլև կարա-դարվիշյան էսթետիկայի ու կենսափիլիսոփայության սինթեզն է` համեմված ակնհայտ նատուրալիզմով և քողարկված սոցիալականությամբ:
Վիպակում Թոմը, Հեքը և Ջիմը, Թոմի չափազանց հետաքրքրության պատճառով, ճանապարհ են ընկնում օդապարիկով: Նրանք ստիպված են լինում հաղթահարել շատ փորձություններ ու արկածներ և վերադառնալ Ամերիկայի, Ատլանտյան օվկիանոսի, Սահարա անապատի և Եգիպտոսի վրայով: Պատմությունը տարվում է Հեքլբերի Ֆինի անունից: «Թոմ Սոյերը խուզարկու» և «Թոմ Սոյերն արտասահմանում» վիպակներ Թոմ Սոյերի և Հեքլբերի Ֆինի հանրահայտ արկածների շարունակությունն են:
Վիպակի գրական մշակում է Շվեցիայում տեղի ունեցած իրական դեպքերի: Թոմ Սոյերն ու իր ընկեր Հեքլբերի Ֆինը օգնում են բացահայտել խճճված մի գործ՝ ադամանդների գողություն և սպանություն: Դրա համար նրանք ստիպված են լինում Միսսուրիից տեղափովել Արքանզաս: Պատմությունը տարվում է Հեքլբերի Ֆինի անունից: «Թոմ Սոյերը խուզարկու» և «Թոմ Սոյերն արտասահմանում» վիպակներ Թոմ Սոյերի և Հեքլբերի Ֆինի հանրահայտ արկածների շարունակությունն են:
Հայերեն այբուբենի տառերի հերթագայությամբ ներկայացվում են հեղինակի մանկական բանաստեղծությունները, որոնք կարող են ուսումնաօժանդակ նյութ դառնալ տառերը սերտելիս: Գիրքը նկարազարդված է հայկական նախշերի ու մատյանների գույների համադրությամբ:
«Կարմիր շուշանը» ֆրանսիացի գրող Անատոլ Ֆրանսի վեպն է՝ հրատարակված 1894 թվականին։ Վեպը ներկայացնում է քաղաքական գործչի ու նրա կնոջ պատմությունը, Ֆլորենցիա կատարած ճանապարհորդությունը։ Այս յուրահատուկ վեպը մասամբ ինքնակենսագրական է, քանի որ հիմնված է հեղինակի և տիկին դե Կիլավետի միջև եղած սիրային կապի վրա։ Գրքի հայերեն առաջին հրատարակության մեջ քաղաքական նկատառումներով չի գրվել թարգմանչի անունը: Թարգմանիչը Երվանդ Մեսիայանն է, որը իր ստեղծագործական կյանքի զգալի հատվածը նվիրել է Անատոլ Ֆրանսի ստեղծագործությունների ուսումնասիրմանը:
Գիրքն ընդգրկում է հեղինակի 1963 թվականին համանուն ժողովածուում ընդգրկված պատմվածքները: Թե ինչու «Անավարտ դիմանկարներ», բացատրում է հեղինակը. «… Իսկական մարդու կենսագրությունը կիսատ շենքի է նման. չիավարտվում երբեք: Դու նայում ես այդ կիսատ շենքին‚ և սիրտդ ժպտում է կյանքի գույներով‚ որը վերջ չունի և չունի տանիք: Իսկական մարդիկ չեն հասնում տանիքին‚ որովհետև նրանց տանիքը երկինքն է‚ որին անհնար է հասնել: Իսկական մարդիկ բարձրանում են‚ իսկ երբ նրանք չեն լինում‚ բարձրանում են ուրիշները‚ որոնք գալիս ենհետևից…»:
Փարիզեցի պրոֆեսոր-վիրաբույժ Քերնը մարդկային գլուխը կենդանացնելու գաղտնի հետազորություններ է իրականացնում: Մարի Լորանը, ով ընդունվել էր նրա մոտ որպես օգնական, հանկարծակի իմանում է, որ նրա հաջողությունների ետևում կանգնած է իր իսկ կողմից կենդանցաված հայտնի պրոֆեսոր Դոուելի գլուխը, ով մահացել էր կասկածելի իրադրություններում… Ալեքսանդր Բելյաևի ամենահայտնի ստեղծագործություններից մեկն է: Առաջին տարբերակը պատմվածքի տեսքով հրատարակվել է 1925 թվականին «Աշխատանքային թերթում»: Վեպը հրատարակվել է նույն թվականին «Համաշխարհային հետախույզ» ամսագրում: Բելյաևը, որ իր հիվանդության սրացման ժամանակ ամբողջովին անշարժ էր դառնում, վեպն անվանում է ինքնակենսագրական: 1923-1928 թվականներին Ալեքսանդր Բելյաևը ապրում էր Մոսկվայում և աշխատում էր ԽՍՀՄ փոստի և հեռագրերի ազգային կոմիսարիատում: Իր գործունեության մոսկովյան փուլում հեղինակը գրել է...
Քեն Քիզիի «Թռիչք կկվաբնի վրայով» գործը խոր հետք է թողել արդի գրականության վրա: Գլխիվայր շրջելով խելամտության ու խելահեղության ընդունված պատկերացումները՝ այս մոլեգին վեպը հոգեբուժարանի ու դրա բնակիչների անմոռաց պատմությունն է, որտեղ առանձնանում են բռնակալ Ավագ քույրն ու Մաքմըրֆին՝ մի աղմկուն, զվարճասեր նորեկ, որն էլ վճռում է նրան դիմադրել: Պայքարը ներկայացված է կիսահնդկացի Բրոմդենի՝ թվացյալ խուլ ու համր հիվանդի աչքերով, որը հասկանում է. Մաքմըրֆին հերոսական ճիգեր է թափում՝ մաքառելով իրենց բոլորին փակի տակ պահող ուժերի դեմ: Քիզիի առաջին վեպը ողջամտության և խելագարության սահմանների գունեղ ու ծայրահեղորեն անկեղծ նկարագիրն է:
Հակաուտոպիա է, որը գրվել է 1920 թվականին։ Ներառում է երգիծանքի տարրեր։ Գործողությունը ծավալվում է մոտավորապես 32-րդ դարում: Վեպը նկարագրում է հասարակությունը, որտեղ գործում է կոշտ տոտալիտար ռեժիմը դեպի անհատը։ Հերոսների անուններն ու ազգանունները փոխարինված են համարներով, պետությունը իր հսկողության տակ է առնում անգամ նրանց անձնական կյանքը։ Սովետական Ռուսաստանում վեպը չի տպագրվել. գրաքննադատները այն որակել են ինչպես ծաղրանք ապագա սոցիալիստական, կոմունիստական հասարակության նկատմամբ։ Այդ թվում վեպը ներառում էր ակնարկ քաղաքացիական պատերազմի մի քանի դրվագների վերաբերյալ։ «Մենք» վեպը իր հայրենիքում տպագրվել է միայն 1988 թվականին։ Վեպը, մինչ այդ հայտնի էր Ամերիկայում և Եվրոպայում, իր ազդեցությունն է ունեցել Ջորջ Օրվելի («1984» վեպ) և...
«Լարովի նարինջ» երգիծական հակաուտոպիան XX դարի աﬔնահռչակավոր գրական գործերից է: Էնթոնի Բյորջեսս պատկերած մղձավանջային ապագայում պատանի հերոսը՝ հանցախմբի պարագլուխ Ալեքսը, գրողի հորինած ժարգոնով իր արկածնե ի և իրեն «շտկելու» իշխանությունների փորձի պատմությունն է անում: Սա ահազդու առականման պատում է բարու և չարի, բռնության, մարդու ազատության իմաստի մասին: Ավելի քան 50 տարի առաջգրված գիրքը պահպանել է ընթերցողին խռովքի մատնելու իր ուժը: Հայերեն թարգմանությունը հենվել է հեղինակային բնագրի վերականգնված տեքստի վրա: Բյորջեսսը գրել է վեպն այն բանից հետո, երբ բժիշկները նրա մոտ գտել են գլխուղեղի ուռուցք և նրան մեկ տարի կյանք են կանխատեսել: «Այս սատանայի տարած գիրքը աշխատանքի՝ ամբողջովին թաթախված ցավով… Ես...
Վեպի գլխավոր հերոսը ամերիկացի հրեա Ալեքսանդր Պորտնոյն է: Նա ավարտում է համալսարանն ու աշխատում իրավագիտության ոլորտում: Պորտնոյը հաջողակ կարիերա է ստեղծում: Աշխատելով մարդու իրավունքների գրասենյակում՝ նա հասնում է տնօրենի տեղակալի պաշտոնին: Վեպի իրադարձությունները հիմնականում տեղի են ունենում Նյու Ջերսիում 1940-1960-ական թվականներին: Գլխավոր հերոսը պատմում է իր, ընտանիքի, բարեկամների և ծանոթների մասին, հաճախ նաև հումորային ոճով՝ չխուսափելով անձնական կյանքի ամենաինտիմ մանրամասներից: Վեպը հրատարակվել է 1969 թվականին: Ստեղծագործության հաջողությունը միանգամից հայտնի է դարձնում Ռոթին: Վեպը մեծ վիճաբանություններ առաջացրեց քննադատների շրջանում չափազանց բնական նկարագրված սեքսուալ տեսարանների պատճառով: Սահմանափակումներ 1969 թվականին գիրքն արգելվեց Ավստրալիայում:«Penguin Books» հրատարակչության ավստրալիական մասնաճյուղը գաղտնի տպագրեց գիրքն ու տարածեց: Գիրքը...
Վեպի գործողությունները պատմվում են գլխավոր հերոսի՝ Հումբերտ Հումբերտի՝ ըստ որի դա մականուն էր: Հումբերտը համակրանք էր տածում մանկահասակ աղջիկների նկատմամբ, որոնք ունեն հետաքրքիր հոգեկան աշխարհ ու արտաքին: Այս ամենի սկիզբը նա համարում է իր մանկության սիրահարվածությունը Անաբել Լիին, ումից իրեն բաժանեցին մեծահասակները (բաժանումից կարճ ժամանակ անց Անաբելը մահացավ հիվանդությունից): Հումբերտը երազում է մանկահասակ աղջկա հետ սիրո պատմության մասին՝ վախենալով օրենքից. նա օգտվում է երիտասարդ մարմնավաճառների ծառայություններից, հետագայում ամուսնանալով երիտասարդ, աղջկա նման կնոջ հետ: Սակայն շուտով նրա ամուսնությունը քանդվում է… Վեպը գրվել է անգլերեն և հրատարակվել 1955 թվականին փարիզյան «Օլիմպիա պրեսս» հրատարկչության կողմից, իսկ 1960-ականներին հեղինակի կողմից թարգմանվել ռուսերեն: Համարվում է...
«Տղամարդու սերը» վեպը դատավարության է ենթարկվել իր անպարկեշտ բովանդակության և արծարծած իբր անբարոյական գաղափարների համար: Այնինչ, Լըմոնյեի վեպի հերոսները ուժեղ անհատականություններ էին, ովքեր ամբողջովին տրված էին սիրո պարգևած կրքին՝ այրվելով նրա կրակների մեջ: Նրանք փորձում են ներդաշնակ լինել բնությանը, նրանց կյանքում գերակայում են բնազդները, իսկ ամենից շատ նրանք գնահատում են իրենց ազատությունը: