«Հայ ժողովրդական հեքիաթներ» եռահատոր ժողովածուն ընդգրկում է «Հայ ժողովրդական հեքիաթների» ակադեմիական տասնութ հատորներից և «Ղարադաղի հայերը. բանահյուսություն» հեքիաթների ժողովածուից ընտրված հեքիաթներ: Լայն հասարակությանն ավելի մատչելի դարձնելու համար դրանք տարբեր բարբառներից (Վան-Վասպուրական, Տուրուբերան-Մուշ, Արցախ, Ղարադաղ, Մոկս, Լոռի և այլն) փոխադրվել են գրական հայերենի՝ որոշ չափով պահպանելով ժողովրդական բառուբանը և հավատարիմ մնալով բնագրին: Հատորներում ընդգրկված մի քանի հեքիաթներ կազմվել են միևնույն հեքիաթի տարբերակներից՝ որպես համահավաք: Ընտրելիս նախապատվությունը տրվել է այն հեքիաթներին, որոնց գլխավոր մոտիվներն ընդհանուր են Մեծ Հայքի տարբեր նահանգների բանահյուսական նմուշներում, նաև այն հեքիաթներին, որոնք մեր հասարակությանը անծանոթ են, սակայն շատ արժեքավոր: Թաքնված գանձեր, որոնք նորովի են մեզ ծանոթացնում հայ ժողովրդի...
Այս գրքում ընդգրկված է քսանհինգ հեքիաթ` ընտրված «Քալիլա և Դիմնա» գրքից, վերաշարադրվել պարզ և հասկանալի լեզվով: «Քալիլա և Դիմնա» հանրահայտ գիրքը գրվել է շուրջ երկու հազար տարի առաջ սանսկրիտով (հին հնդկերեն): Իրանի հայտնի թագավոր Անուշիրվանի օրոք թարգմանվել է պահլավերեն, իսկ շատ ժամանակ անց` պահլավերենից արաբերեն: Շուրջ հինգ հարյուր տարի հետո թարգմանվել է նաև պարսկերեն: Հեքիաթները գրելիս հեղինակի նպատակը եղել է բարոյական կանոնները, կյանքի գաղտնիքները դրանցում զետեղելն ու ուսուցանելը, որպեսզի ընթերցողը հաճույքից բացի, նաև սովորի այդ դրական բաները: Հեքիաթների գերակշռող մասը կենդանիների լեզվով է գրված: Սա «Լավ հեքիաթներ խելացի երեխաների համար» մատենաշարի՝ իրանական աղբյուրներից ընտրված հեքիաթների առաջին հատորն է:
Սա «Լավ հեքիաթներ խելացի երեխաների համար» մատենաշարի երրորդ գիրքն է, որտեղ զետեղված են հեքիաթներ՝ ընտրված «Սենդբադնամե» եւ «Ղաբուսնամե» գրքերից: «Սենդբադնամեն» հեքիաթների գիրք է, որը գրվել է հին հնդկերենով՝ սանսկրիտով: Հետագայում թարգմանվել է միջին պարսկերենով՝ պահլավերենով: Ավելի ուշ թարգմանվել է արաբերեն, իսկ 13-րդ դարում Զահիր Սամարղանդին թարգմանել է պարսկերեն: «Ղաբուսնամեի» հեքիաթների թեման դաստիարակությունը, բարեկրթությունն են: Այս գրքի հեղինակը 12-րդ դարի թագավորներից Քեյքավուսի որդի Իսկանդարի որդի Ղաբուս Վոշմգիրն է: Թագավորն այն գրել է իր որդիներին խրատելու նպատակով:
Սա «Լավ հեքիաթներ խելացի երեխաների համար» մատենաշարի վեցերորդ գիրքն է, որտեղ զետեղված են Շեյխ Աթթարի ստեղծագործություններից: Շեյխ Ֆարիդըդդին Աթթարի Նեյշաբուրին (1146-1221 թթ.) Իրանի հռչակավոր բանաստեղծներից է: Նա ապրել է մեզնից ութ դար առաջ: Ստեղծագործություններից հայտնի են չափածո յոթ ժողովածուները, որոնցից առավելապես մեծ հռչակ ունեն «Թռչունների զրույցը», «Մատյան տառապանքին» և «Աստվածային մատյանը» որոնցում ընդգրկված են պոեմներ ու բանաստեղծություններ: Աթթարը նշյալ գրքերում իմաստության ու ճշմարտության մասին խոսում է սուֆիականության ու դերվիշականության տեսանկյունից: Վերոհիշյալ երեք գրքերում ընդգրկված հարյուրավոր հեքիաթներից ընտրվել են քսանմեկ լավագույնները և վերաշարադրվել արդի պարզ պարսկերենով: Հայերեն թարգմանեց Էմմա Բեգիջանյանը:
Սա «Լավ հեքիաթներ խելացի երեխաների համար» երկրորդ գիրքն է, որտեղ ընդգրկված է քսանմեկ հեքիաթ: Դրանք վերցվել են «Մարզբաննամեից» և շարադրվել բնագրից՝ շատ ավելի պարզ ու հասկանալի լեզվով: Այն, ինչպես և «Քալիլան ու Դիմնան», պարսկալեզու գրականության շատ հայտնի և կարևոր գրքերից է՝ մոտ 650 տարեկան: «Մարզբաննամեն» կազմված է շուրջ 70 հեքիաթից, որոնց մի մասը գրվել է կենդանիների լեզվով, մյուս մասը ներկայացնում է հին առասպելներն ու պատմական որոշ դեպքեր: Բայց դրանցից ոչ բոլորն են այսօրվա համար պիտանի ու գրավիչ, լավագույններն ընտրվել և ընդգրկվել են այս գրքում: Հեքիաթներ, որոնք ամենուր և միշտ կարող են ընթերցողին ինչ-որ բան սովորեցնել:
Այս գիրքը «Լավ հեքիաթներ խելացի երեխաների համար» շարքի չորրորդ հատորն է, որի պատումները վերցվել են «Գոլեստան և մոլեստան» գրքից: Գոլեստան ասելով նկատի ունենք պարսիկ գրող Սաադիի «Գոլեստան» գիրքը (1258թ.): «Գոլեստանն» ուներ նոր և աննախադեպ ոճ ու արտահայտչաձև: Այն իր բառուբանով ավելի ճոխ էր, իսկ իմաստով՝ առավել բազմաբովանդակ, քան մինչ այդ գրված բոլոր գործերը: Նրա չափածոն և արձակը անթերի էին ու հղկված, զանազան պատումները քաղցր էին ու հաճելի: Շուտով գիրքը ճանաչում գտավ ամենուր և դարձավ ամենքի կողմից պահանջված, գնահատելի և սիրելի, այդ իսկ պատճառով հենց Սաադիի ժամանակներից ի վեր Գոլեստանի արձակը և Սաադի գրելաոճը մեծ ընդունելություն գտան բոլորի կողմից: Գիրքը վերնագրել...
Երազիկ Գրիգորյանի գրչի տակ չարի և բարու հակասություների վրա կառուցվող կոնֆլիկտային իրավիճակները այս մանկական ժողովածուի մեջ ձեռք են բերել շատ ավելի մեղմ, երբեմն` նույնիսկ ծիծաղաշարժ, իսկ հիմնականում`դեպի խաղաղ հանգուցալուծում մղվող երանգներ: Դևերն այստեղ արքայադուստրեր չեն առևանգում, կախարդները դավեր չեն նյութում, փոխարենը հերոսները աստղեր են որոնում ջրափոսերում, բացահայտում են տիեզերքի գաղտնիքները: Ընդհանուր մթնոլորտը հուշում է, որ կյանքը կարող է լինել ոչ միայն պայքար, այլև համերաշխ գոյակցություն, որտեղ թագավորում է սերը, բարությունը, մեծահոգությունն ու հավատը: Այս ժողովածուն գեղեցիկ նվեր է թե՛ փոքրերի, թե՛ մեծերի համար: Այն ևս մեկ անգամ հիշեցնում է մեզ, որ ամենքս գալիս ենք մանկությունից:
«Աշխարհի իմաստուն հեքիաթներ» ժողովածուն 2015թ. «Արմենպրես» հայկական լրատվական գործակալության կողմից ճանաչվեց նախորդ տարվա մանկական բեսթսելեր: Այն դարձավ հարյուրավոր փոքրերի և մեծերի սիրելի գիրքը: Այժմ վերջինս ներկայանում է նորովի` նոր նկարազարդումներ և ձեւավորում, նոր իմաստուն հեքիաթներ… Աշխարհի իմաստուն հեքիաթներ նախագիծը ստեղծվել է ոչ միայն երեխաների, այլև բոլորի համար, ովքեր ցանկանում են կրկին ու կրկին մուտք գործել ճշմարիտ արժեքների, անսպառ իմաստության լուսավոր աշխարհ…
Այս գիրքն իսկապես անհրաժեշտ է մեզ: Հիշելով այն հայտնի ճշմարտությունը, թե գրականությունը զարգանում է փոխադարձ տուրևառությամբ, պետք է խոստովանենք, որ մենք խիստ սակավադեպ ենք անդրադառնում համաշխարհային մանկապատանեկան գրականության արդի գործընթացին: Ժողովածուն մասնակիորեն այդ բացը լրացնում է: Գրքի հեղինակային հեքիաթներում ու պատմվածքներում շատ նուրբ և գրավիչ վրձնահարվածներով են անձնավորվել բնության երևույթները. կարդալուց պարուրվում ես բնության ու տիեզերքի համերաշխ ներդաշնակությամբ: Անհատի ձևավորման համար անչափ կարևոր է, որ մարդն իրեն ևս ներդաշնակության մասնիկն զգա: Նման զգացողություն է ընթերցողին փոխանցում այս գիրքը:
Հավաքածուի մեջ ընդգրկված են Հովհաննես Թումանյանի ամենասիրված հեքիաթները և ձայնասկավառակ` Աիդա Ասատուրյանի ընթերցմամբ: Տասնվեց հեքիաթները ներկայացված են առանձին պատկերազարդ գրքույկներով, որոնցից տասը պարունակում են նաև ներկելու համար նախատեսված ներդիրներ: Այս ամենը զետեղված է գեղեցիկ և կոմպակտ տուփի մեջ: Սա հիանալի նվեր է յուրաքանչյուր երեխայի համար:
Հավաքածուի մեջ ընդգրկված են Հովհաննես Թումանյանի ամենասիրված հեքիաթները և ձայնասկավառակ` Աիդա Ասատուրյանի ընթերցմամբ: Տասնվեց հեքիաթները ներկայացված են առանձին պատկերազարդ գրքույկներով, որոնցից տասը պարունակում են նաև ներկելու համար նախատեսված ներդիրներ: Այս ամենը զետեղված է գեղեցիկ և կոմպակտ տուփի մեջ: Սա հիանալի նվեր է յուրաքանչյուր երեխայի համար:
Հովհաննես Թումանյանի հեքիաթների ժողովածուն և այդ հեքիաթների մուլտֆիլմերի տեսասկավառակը (DVD): Ժողովածուն նկարազարդ է, ուրախ և գունեղ կերպարներով: Հ.Թումանյանի վերահրատարակված հեքիաթների ժողովածուն ունի մեկ հետաքրքրական նորույթ` փոքրիկ ու գեղեցիկ գրպանիկում տեղադրված է յուրաքանչյուր հեքիաթի մոտիվով նկարահանված մուլտֆիլմը ներառող տեսասկավառակը:
Հովհաննես Թումանյանի հեքիաթների ժողովածուն և այդ հեքիաթների մուլտֆիլմերի տեսասկավառակը (DVD): Ժողովածուն նկարազարդ է, ուրախ և գունեղ կերպարներով: Հ.Թումանյանի վերահրատարակված հեքիաթների ժողովածուն ունի մեկ հետաքրքրական նորույթ` փոքրիկ ու գեղեցիկ գրպանիկում տեղադրված է յուրաքանչյուր հեքիաթի մոտիվով նկարահանված մուլտֆիլմը ներառող տեսասկավառակը:
Իր նամակներից մեկում Էքզյուպերին մի անգամ գրել է. «Հավերժության մեջ ինձ կհարցնեն, թե ինչպես եմ վարվել իմ տաղանդի հետ, ինչ եմ արել մարդկանց համար…»: Եթե կարդացել եք այս գրքույկը, ուրեմն Փոքրիկ իշխանը ձեզ նույնպես հասցրել է ընտելացնել, գուցե ձեզ համար ևս դարձել է ձեր սրտում ապրող մանուկը, ով օգնում է ապաշխարել, նորից ու նորից սրբագործվել: Գուցե ձեզ համար նույնպես ևս մեկ անգամ բացվել ու հաստատվել են, որ հոգևոր կապերն ամենաամուրն են, որ երջանիկ լինելու համար երբեմն բավարար է ընդամենը մի ծաղիկ խնամել… Համամարդկային ու հոգևոր արժեքների այս գողտրիկ գանձարանում` «Փոքրիկ իշխանը» վիպակում, գտնում ենք ամենաիրական գեղեցկությունն ու ճշմարտությունը` այնքան պարզ...
«Փոքրիկ Իշխանը» վիպակը սիրում են և՛ փոքրերը, և՛ մեծահասակները: Այն Անտուան դը Սենտ-Էքզյուպերիի ամենահայտնի ստեղծագործությունն է: Գրքի վերջում ընդգրկված են նաև Էքզյուպերիի խոհերը և աղոթքը:
«Փոքրիկ Իշխանը» վիպակը սիրում են և՛ փոքրերը, և՛ մեծահասակները: Այն Անտուան դը Սենտ-Էքզյուպերիի ամենահայտնի ստեղծագործությունն է: Գրքի վերջում ընդգրկված են նաև Էքզյուպերիի խոհերը և աղոթքը:
Ընթերցարանը բաղկացած է երեք բաժնից՝ «Հեքիաթ», «Առակ», «Գրողների մասին»: Ծաղկաքաղ է արված հայկական ժողովրդական և այլ ժողովուրդների հեքիաթներից, ընդգրկված են նաև գրական մշակումներ և հեղինակային հեքիաթներ: Յուրաքանչյուր հեքիաթից և առակից հետո տրված է անհասկանալի բառերի բառարան: Առակների բաժնում ներառված են Եզոպոսի ժամանակներից մինչև այսօրվա առակագիրների գործերից: Աշակերտները հնարավորություն ունեն նկարազարդելու արտադասարանային ընթերցանության համար նախատեսված այս ստեղծագործությունները և կարծիք գրելու դրանց մասին, կարող են կարդացած նյութը պատմել իրենց դասընկերներին և նրանց հետ քննարկել, բանավիճել դրանց շուրջ և այլն: Երաշխավորել է ՀՀ ԿԳՆ Կրթության ազգային ինստիտուտը:
Բարի՛ գալուստ կախարդական պարտեզների աշխարհ…. Ճանապա՛րհ ընկիր պատկերներով լի կախարդական պարտեզ, որտեղ թավուտներում թաքնված քեզ են սպասում փոքրիկ արարածներ, և կենդանացրո՛ւ այն վառ ու պայծառ գույներով: Այգում կան անավարտ ու դատարկ վայրեր, որոնք հնարավորություն ունես ինքնուրույն ձևավորելու քո երևակայությամբ: Մեծ ու փոքր նկարիչնե՛ր և այգեպաննե՛ր, վերցրե՛ք գունավոր մատիտներն ու գրիչները և ճանապա՛րհ ընկեք դեպի կախարդական պարտեզ:
Մուկիկը կոկոսի անցքից ներս է սողոսկում։ Համեղ պտուղի միջուկն ուտում-խմում, քեֆ է անում։ Այնքան է տռզում, որ անցքից էլ չի կարողանում դուրս գալ։ Լաց ու կոծ է դնում։ Եվ այնքան է ողբում, մինչև որ նիհարում, դուրս է պրծնում ու փրկվում։
Ներկայացնում են պլաստիլինե հերոսները փաթեթը ներառում է 3 գիրք, որոնցում ընդգրկված դասականների ստեղծագործությունները հիացնում են նաև իրենց բացառիկ նկարազարդմամբ: Պոչատ աղվեսը, Գայլն ու գառը, Շունն ու կատուն….. շատ շուտ կդառնան փոքրիկների ընկերները, եթե նրանք, հետևելով գրքերում տրված օրինակներին, նույնպես կերտեն պլաստիլինե հերոսներին:
Դասական մատենաշարը ներկայացնում է Յոհաննա Սպայրիի «Հայդի», Ռոբերտ Լյուիս Սթիվենսոնի «Գանձերի կղզին», Լ. Ֆրենք Բաումի «Օզի կախարդը», Լուիսա Մեյ Էլքոթի «Փոքրիկ տիկիններ» գրքերը, որոնց վերապատումներն առաջին անգամ են հրատարակվում հայերեն: Փաթեթում ընդգրկված գրքերի նկարազարդումները մեծ գրողների ստեղծագործություններին նոր շունչ ու երանգ են հաղորդում:
Սիրված դասական գրողների հեքիաթները, հեռավոր վայրերից մեզ հասած առասպելներն ու հայտնի հեքիաթային հերոսները ժողովածուն գրավիչ են դարձնում 4-9 տարեկան երեխաների համար: Գրքում տեղ են գտել այնպիսի սիրված հեքիաթներ, ինչպիսիք են “Թագավորի նոր հագուստը”, “Մոխրոտը” և “Ջրահարսը”: Յուրաքանչյուր հեքիաթ պատկերազարդված է գունագեղ նկարներով:
