Շառլ Ազնավուրի պոեզիայի չորրորդ հատորում ներկայացված են նրա կյանքի վերջին 28 տարում ստեղծված երգերը՝ ավելի հասուն ուկատարելագործված ձեռագրով: Այս հատորում է տեղ գտել նաև հանրահայտ «Երբ սիրում ես ինձ» երգը, որը շանսոնյեի առաջին ու միակ մյուզիքլի30 արիաներից մեկն է «Լոտրեկ» անունով՝ նվիրված պոստիմպրեսիոնիզմի ֆրանսիական հսկային՝ Անրի դը Տուլուզ-Լոտրեկին: Ընթերցողըկծանոթանա Ազնավուր-Կառվարենց, Ազնավուր-Լեգրան, Ազնավուր- Տրենե համատեղ ստեղծագործություններին և կբացահայտի քույր ու եղբայրԱզնավուրների գրած «Քնքուշ Հայաստան» երգը, որն այսօրվա Հայաստանի մասին է, ասես գրված լինի հենց 44-օրյա պատերազմից հետո: Այսհատորով Newmag-ը եզրափակում է Ազնավուրի պոեզիայի թարգմանությունը։ Քո սահմանի մոտ թշնամիներդ են վրաններ խփել, Ճակատագիրն է քեզ միշտ հարվածել, Սակայն դու կրկին ոտքի ես...
Սա Շառլ Ազնավուրի պոեզիայի ժողովածուի երրորդ հատորն է: Այս հատորում տեղ գտած բանաստեղծություններում սիրո բոլոր դրսեւորումներն են. երգեր՝ նվիրված Հայաստանին, Ֆրանսիային, ընտանիքին եւ «Տիկին կյանքին»: Խուլուհամր կնոջը սիրահարված տղամարդու ապրումներից մինչեւ հայրական սեր: «Ասեղը» շանսոնյեն նվիրել է 25 տարեկանում կյանքից հեռացած իր որդուն` Պատրիկին: «Իմ սրտահույզ սերը» Ազնավուրը կատարել է նաեւ Լայզա Մինելլիի հետ ու զուգահեռ երգել ժեստերի լեզվով: Այս հատորում են նաեւ «Թեհրան 43» ֆիլմի հանրահայտ սաունդթրեքը՝ «Մի ամբողջ կյանք սեր» երգը, Հայոց ցեղասպանության թեմայով «Նրանք ընկան» ստեղծագործությունն ու Սպիտակի երկրաշարժից հետո հուսաբեր «Քեզ համար, Հայաստան» հիթը:
Խոջա Շամսեդդին Մոհամմադ Շիրազին՝ առավել հայտնի Հաֆեզ մականունով, պարսկական քնարերգության մեծագույն վարպետներից է։ XIV դարի պոետի ստեղծագործությունը զգալի ազդեցություն է թողել ողջ պարսկական մշակույթի վրա և շարունակում է մնալ ամենասիրվածներից և ընթերցվողներից ցայսօր։ Սույն ժողովածուն ներառում է բանաստեղծի 292 գազել և 16 քառյակ։ Նախատեսված է ընթերցողների լայն շրջանակի համար։
«Երեւան հյուրանոցը» բանաստեղծությունների ժողովածու է՝ նվիրված բանաստեղծի ծննդյան 70-ամյակին։ Գիրքը 2003 թվականի համանուն ժողովածուի թեթեւակիորեն խմբագրված վերահրատարակումն է՝ համալրված ձեռագիր եւ մինչ օրս անտիպ բանաստեղծությունների ընտրանիով: Անտիպները վերցված են երկու կարմիր գրքույկներից, որոնցում հեղինակն առանց հատուկ հաճախականության եւ ընդմիջումներով գրել է դեռեւս 1980-ականներից։ Գրքի կազմողը եւ խմբագիրը, ինչպես նաեւ առաջաբանի հեղինակը Սեդա Շեկոյանն է՝ բանաստեղծի դուստրը:
«Փսևդոստիխներ» գրքի բանաստեղծությունների մի մասը կարելի է դիտարկել իբրև ոճի «պարոդիա», մյուս մասը՝ որպես բովանդակության «պարոդիա»: Որոշ գործեր կարող են «հավակնել» նախկին բանաստեղծության կարգավիճակին: Բայց դրանք բոլորը վերջին անգամ են բանաստեղծություն:
«Զանգակ» հրատարակչությունը, շարունակելով իր «Ոչ մի շաբաթ առանց գրականության» նախագիծը, ընթերցողի սեղանին է դնում շարքի արդեն յոթերորդ գիրքը՝ «Ոչ մի շաբաթ առանց Վահան Տերյանի» ընտրանին։ Այս անգամ ևս բանաստեղծի կյանքն ու ստեղծագործությունը ներկայացվում են տարվա շաբաթներին համապատասխան 52 անդրադարձ–դրվագներով։ Նուրբ, քնարական տրամադրություններ, որոնցով հայտնի ու սիրված է բանաստեղծը, նաև հեղափոխական ու քաղաքական թեմաներ, աշնանային թախծոտ պատկերներ, գարնան ու վերածննդի մոտիվներ, անձնական ապրումների բազմերանգ ներկապնակ, ազգային ճանապարհի ու ճակատագրի խորախորհուրդ անդրադարձներ… Ընթերցե՛ք, վայելե՛ք եւ բացահայտե՛ք բանաստեղծի պոեզիան եւ նրա կյանքի անհայտ դրվագները:
«Երբ դառնամ դեղձենի» ժողովածուն ասես կյանքի, հոգու, անհատի և հասարակության, քաղաքական երևույթների կուռ վավերացում լինի, սակայն՝ սթափ, առանց լացուկոծի, հրամայականների և աղերսների: Բանաստեղծություններն ընդգրկուն ասելիքով տարածքներ են, որտեղ վրձնահարվածները մանրամասնություններ են:
Սիրային բանաստեղծությունների «Մեղմություն» ժողովածուն ներկայացնում է գրողի ստեղծագործական ուղու զարգացումները, անձնական ապրումները և հույզերի բյուրեղությունը, պատկերավորման լայն գունապնակը: Մարդու ձգտումների, երազանքների, հուսախաբությունների արտահայտությունն է Տերյանի ուրբանիստական քնարերգությունը, որտեղ բառերը թափանցիկ են, երաժշտական և շլացնում են ընթերցողին գույներով ու ձայներով:
սեր իմ, մարմինդ առել, եկել եմ ու առանց լեզվի պառկել եմ հողին։ ունեցած այս ու քո երգերը կորստի մասին գիշերը պիտի պատերազմ խաղան, ու պիտի մեռնենք մինչ լույսը բացվի։
Արսեն Ներսեսի «Դադիվանուց ժամագիրք» բանաստեղծական ժողովածուն երկաթբետոն շենքերով քաղաքի ու Դադիվանքի լռության մեջ ապրող մարդու երկդիմի կյանքի մասին է: Կյանք, որն անկախ իր աշխարհագրական տեղակայությունից, անցնում է հավերժական մենության, կոտրված առօրյայի, լռության վերաիմաստավորման ու դեպի բացարձակ փրկություն՝ աստվածային սիրո հավերժական ձգտման ճանապարհով:
Գրանիշ գրական համայնքը ներկայացնում է Կարեն Ղարսլյանի «Լեզվի ծայրին» գիրքը կոնցեպտուալ, փորձարարական պոեզիայի բանաստեղծությունների ժողովածուն, որտեղ լեզուն, պայթելով անվերջանալի պատերազմների մեջ (փաստական ու առօրյա-կենցաղային), փորձում է իր իսկ բեկորներից արտապատկերման նոր նշանային հետագիծ ուրվագծել, անվանում տալ իրականությանն ու գոյին:
1940-2010 թթ. ստեղծած 500 երգերի բանաստեղծությունների ժողովածուի 2-րդ մասում 118 երգ-բանաստեղծություն է։ Կիրք, բոհեմյան կյանք, ներկա պահ, մեռնող սեր, կարեկցանք ու նուրբ հումոր՝ «Լա Բոհեմից» մինչև «Պիտի կարենալ», «Երկու կիթառից» մինչև «Ինչ տխուր է Վենետիկը», «Ինձ տեսնում էի արդեն» ու «Դեռ երեկ»: Շանսոնյեն գրեթե երբեք չի առանձնացրել իր որևէ երգ, բայց գրքում իր ամենասիրելի երգերի կողքին դրել է սրտի նշան, որպեսզի դրանով երկխոսության մեջ մտնի ընթերցողի հետ՝ նրանց ստիպելով փոքր-ինչ երկար մտորել առեղծվածային բառերի խրթին աշխարհում: Գիրքը երկլեզու է. հայերենի կողքին ֆրանսերեն բնագիրն է:
«Պատգամը» Ֆերնանդու Պեսոայի միակ պորտուգալերեն ստեղծագործությունն է, որ հրատարակվել է դեռևս գրողի կենդանության օրոք՝ նրա մահվանից մեկ տարի առաջ, 1934 թվականի դեկտեմբերի 1-ին՝ Պորտուգալիայի Անկախության տարեդարձի կապակցությամբ կազմակերպված գրական մրցույթի շրջանակում: «Պատգամը» Պորտուգալիայի փառավոր անցյալի խորհրդանշական վերլուծությունն է, դժգույն ներկայի քննադատությունը և լուսավոր ապագայի սպասումը: Ստեղծագործությունը բաղկացած է 44 բանաստեղծությունից, որոնք Պեսոան խմբավորել է երեք բաժիններում կամ մասերում («Զինանշանը», «Պորտուգալական ծովը» և «Միգամածը»), որոնք ներկայացնում են Պորտուգալական կայսրության ծնունդը, իրագործումը և անկումը (որին անխուսափելիորեն պետք է հաջորդի հոգևոր Վերածնունդը կամ Հինգերորդ կայսրությունը): Բանաստեղծությունները հիմնականում կարճաշունչ են և բաղկացած են երկու, երեք կամ հինգ բանաստեղծական ոտքից, առանձնանում են յուրահատուկ ռիթմով և...
«Դզոն»-ը էքզիստենցիալ ճգնաժամի և ինքնության տարբեր ասպեկտների փլուզումի միջով իր պարտությունների վերջնագծին մոտեցած ժամանակակից մարդու պատում է, որն այնուամենայնիվ գտնում է ճանապարհ դեպի ապրելու բերկրանքը և նրա ուղեցույցը բնավ հույսի փողփողուն դրոշակը չէ։ Ինչպիսի՞ն է իրականության հետ առերեսումը վերապրող մարդը և ինչպիսի՞ն է այդ փոխակերպությունների փորձառությունը բանաստեղծելու լեզուն։ «Դզոն» գրքում իր տեղորոշման հստակ կոորդինատները կորցրած մարդն ու իր հավաստիության ինքնորոշումը կորցրած հայերեն բանաստեղծությունը միմյանց արտահայտող մետաֆորներ են։ «Դզոնի» չորս` պարտության, հայտնության, բերկրության և արթնության գրքերում բանաստեղծն իր ընթացիկի պատումով և բանաստեղծությունն իր լեզվական ինքնությամբ անցնում են փոխակերպության հերթագա պարուրակները` փորձելով միմյանց գոյության համար վերագտնել նոր ափդեյթներ` նոր գիտակցություն, նոր չափում,...
«Կորած սերունդ» գիրքն ամփոփում է Հուսիկ Արայի՝ 1988-2021 թթ. գրված բանաստեղծություններն ու պոեմները թեմատիկ ընտրությամբ, որ Ազգային զարթոնքի, Արցախյան ազատամարտի, վերակերտած խորհրդանիշների և մեր ոգու բանաստեղծական անդրադարձն է: Ժողովածուն կազմվել է ՀՀ անկախության 30-ամյակի առիթով:
«Նոր երկիր» պոեզիայի ժողովածույում Շառլ Ազնավուրը ներկայացրել է 1940-2010 թվականներին գրած 500 երգերի տեքստերը, որոնց մի մասը նրան հաջողություն է բերել, որոշները՝ մեծ աղմուկ բարձրացրել, որոշներն էլ նրան ստիպել են կատարելագործել սեփական ոճն ու մուտք գործել գրական աշխարհ: Կիրք, սեր, դավաճանություն, նվիրում, բաժանում, ինքնասպանություն, խաբեություն, խաղամոլություն, ապաշխարում, Աստծո հետ զրույց. Ազնավուրի գրչի համար փակ թեմաներ չկան։ Պոեզիայի ժողովածուի հայերեն թարգմանության առաջին մասում ներկայացված է 113 ստեղծագործություն։ Հատուկ ֆրանկոֆոնների համար հայերեն թարգմանության հարևանությամբ նաև ֆրանսերեն բնագիրն է։ Կարծում եմ՝ կարողացել եմ մոտ գտնվել իմ ժամանակակիցների մտքին ու սրտին, նրանց ստիպել ժպտալ, երազել, հուշերի գիրկն ընկնել, նաև իմ համարձակությամբ հրահրել նրանց: Այդ...
«Տարվա հինգերորդ այն եղանակը». Աննա Ախմատովան հայտնի անուն է թե՛ իր հայրենիքում, թե՛ աշխարհում՝ որպես ռուսական մշակույթի ծաղկման «արծաթե դարի» ամենավառ ներկայացուցիչներից, առհասարակ, պոեզիայի խոշոր դեմքերից մեկը: Նրա գլխավոր թեման սերն է, որը ախմատովյան պոեզիայում դրսևորվում է իր ամբողջ բազմազանությամբ ու հարստությամբ: Սակայն կանացի հոգու նրբին ելևէջների հմուտ թարգմանը հազվագյուտ իր տաղանդով արտացոլում է և ժողովրդական կյանքի կարևոր իրադարձություններ, նույն վարպետությամբ հայրենասիրական, քաղաքացիական շնչի տողեր երկնում: Ներկա հրատարակությամբ հայ ընթերցողն առաջին անգամ հնարավորություն ունի բանստեղծուհուն վայելելու առավել ամբողջականորեն, նրա խորունկ ու ինքնատիպ քնարերգության կարևոր ու նշանակալի էջերով:
«Գիրք ճանապարհի» ժողովածուի այս հրատարակությունը բովանդակային և կառուցվածքային առումով ճշգրիտ կրկնությունն է 1933 թվականի առաջին՝ արգելված տարբերակի: Տարբերակ, որն իր պարագրկումներով, ծածկագրերով ու ենթատեքստերով, այլազան հարցադրումներով հանդերձ, ըստ էության, նախևառաջ արտացոլում է հայոց ազգային պետականության չարենցյան տեսլականը: Շտկվել են միայն ակնհայտ որոշ վրիպակներ, փոխվել է ուղղագրությունը: Նվիրվում է Եղիշե Չարենցի ծննդյան 125- ամյակին: «Գիրք ճանապարհի» ժողովածուն բանաստեղծությունների և պոեմների հավաքածու է, որտեղ խոսվում է հայրենասիրության, հայ մեծ գրողների և սոցիալիստական կարգերի անհրաժեշտության մասին: Հայրենասիրության թեման շոշափվում է «Սասունցի Դավիթ» և «Պատմության քառուղիներով» պոեմներում: «Սասունցի Դավիթ» պոեմը հայ ժողովրդական էպոսի մշակումներից մեկն է: Պոետը «Սասունցի Դավիթ» պոեմում նզովում է նեռ թագավորին,...
Նորվեգական քնարերգության փառահեղ էջերից ծաղկաքաղ արված և տարվա շաբաթների կուռ հաջորդականությամբ ներդաշնակված «Նորվեգական տարեցույց – շաբաթական տաղեր» ընտրանին իր մեջ ընդգրկում է սկանդինավյան աշխարհին բնորոշ հուզառատ ու դյութիչ, իսկ երբեմն իմպրեսիոնիզմով ու ռեալիզմով պարուրված բանաստեղծություններ: Հայ ընթերցողին առաջին անգամ ներկայացվող այս գրքում տեղ են գտել գրական և նոր նորվեգերեն բնագրերից արևելահայերեն թարգմանված 52 գողտրիկ պատառիկներ և այն լույս աշխարհ բերած հեղինակների համառոտ կենսագրականները:
«Հարյուր սոնետ» ժողովածուն ի մի է բերում սոնետին Հենրիկ Էդոյանի նախորդ անդրադարձները: Սկսած իր առաջին՝ «Անդրադարձումներ» (1977) գրքից, ապա՝ «Պատկեր և կեսօր» (1980) և «Հարյուր սոնետ» (1993) ժողովածուներում բանաստեղծն անընդհատ վերադառնում է համաշխարհային և հայ պոեզիայի սիրելի այս տեսակին, հարստացնում այն բովանդակային նոր գծերով՝ ցույց տալով սոնետի հնարավորությունները, դասականի ու ժամանակակիցի ներդաշնակությունն ու բանաստեղծական հայերենի հարստությունը։
Антология «Армянская историческая проза и поэзия (V-VII вв.)» впервые представляет в одном томе лучшие произведения армянской исторической прозы и поэзии на русском языке, это делает ее изданием международного значения. Названная книга – весьма удавшаяся инициатива Наиры Сейранян по осуществлению проекта Валерия Брюсова 1917 г. относительно издания сборника «Айастан». «Армянская историческая проза и поэзия (V-VII вв.)» անթոլոգիան առաջին անգամ մեկ հատորում ներկայացնում է հայ պատմական արձակի և պոեզիայի լավագույն ստեղծագործությունները ռուսերենով, ինչն այն դարձնում է միջազգային կարևորության հրատարակություն: Գիրքը Նաիրա Սեյրանյանի հաջող նախաձեռնությունն է` Վալերի Բրյուսովի 1917 թվականի նախագծի` «Հայաստան» ժողովածուի հրատարակման վերաբերյալ: